تاثير ميزبان روي برخي از ويژگي‌هاي زيستي سوسك چهارنقطه‌اي حبوبات

Effect of host variety on some biological characteristics of the cowpea beetle

سوسك چهار نقطه‌اي حبوبات (Callosobruchus maculatus F.) مهم ترين آفات انباري است كه به انواع حبوبات شامل لوبيا‌، نخود، ماش، عدس و غيره خسارت كمي و كيفي مي رساند. تاثير نوع ميزبان روي برخي از ويژگي ‌هاي زيستي اين آفت شامل ميزان تخم‌ريزي، درصد خروج حشرات بالغ، وزن حشرات بالغ خارج شده و طول دوره زندگي آن مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با پنج تكرار در شرايط دمايي 1 ? 30 درجه سلسيوس و رطوبت نسبي 5 ?60 درصد در شرايط تاريكي انجام شد. بر اساس داده‌ها بيش‌ترين ميزان تخمريزي اين حشره روي لوبيا چشم بلبلي پرستو (71/3±8/140 عدد) و كم‌ترين ميزان تخمريزي روي لوبيا چيتي خمين (65/3±34/50 عدد) بود. همچنين مشخص شد كه با وجود تخم ريزي سوسك چهارنقطه‌اي حبوبات روي لوبيا چيتي شاد، لوبيا چيتي خمين و لوبيا قرمز گلي، هيچ حشره بالغي از اين بذور خارج نشد. بيش‌ترين درصد خروج حشرات بالغ در ارقام لوبيا چشم بلبلي و ماش مشاهده شد. بر اساس نتايج اين تحقيق، حشرات ماده خارج شده از دانه‌هاي لوبيا چشم بلبلي (22/1±0426/0 گرم) و سويا (24/0± 0154/0 گرم) به ترتيب داراي بيش‌ترين و كم‌ترين وزن بودند. كوتاه‌ترين طول دوره زندگي اين آفت با تغذيه از دانه‌هاي لوبيا چشم بلبلي (2/0±2/24 روز) و بلندترين طول دوره زندگي با تغذيه از دانه هاي سويا (24/0±60/35 روز) بود. با توجه به نتايج به دست آمده مي‌توان نتيجه گرفت كه بهترين حبوبات براي نگهداري در انبارها به مدت طولاني كه كمترين خسارت را در مقابل اين آفت داشته باشد، لوبيا چيتي شاد، لوبيا چيتي خمين و لوبيا قرمز گلي است.

Cowpea beetle (Callosobruchus maculatus) is one of the most important pests which damages quantity and quality of pulses including: beans, peas, vetches, lentils, etc. The effect of host variety was investigated on some biological characteristics of the pest including oviposition rate, adult emergence percent, adult weight and life duration. The experiment was conducted using a completely randomized design with five replications. Experiment was carried out at 30 ± 2 ?C and 60 ± 5% R. H. under dark condition. The results showed that the maximum oviposition cowpea cultivar Parastou (140.8±3.7 eggs) and minimum on Pinto bean cultivar Khomein (50.34±3.65 eggs) despite the pest lay eggs on pinto bean cultivar Shad, pinto bean cultivar Khomein and red bean cultivar Goli no adults were emergence from the seed on these hosts. The most adult emergence occurred on cowpea and vetch. According to the results, the emerged adult female in cowpea (0.0426±1.22 g) and soybean (0.0154±0.24 g) has the highest and lowest weight, respectively. The maximum and minimum life duration of pest were observed on cowpea (24.2±0.2 day) and soybean (35.6±0.2 day), respectively.