مقايسه برخي از شاخص‌هاي مقاومت به خشكي دو گونه اسكنبيل ( Calligonum persicum, و C. stenopterum, ) در شرايط طبيعي

The comparison of some drought resistance parameters in two Calligonum species (Calligonum persicum, C. stenopterum) in natural conditions

خشكي به‌عنوان تاثير‌‌گذارترين عامل بر رشد و پراكنش گياهان از جايگاه ويژه‌اي در اكوسيستم‌هاي بياباني برخوردار است. در اين تحقيق برخي از شاخص‌هاي مقاومت به خشكي دو گونه اسكنبيل طبسي و اسكنبيل ايراني در دو مرحله قبل و بعد از آبياري در شرايط طبيعي مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. در مرحله قبل از آبياري پتانسيل آب در اسكنبيل طبسي برابر با 2/34- بار و در گونه اسكنبيل ايراني برابر با 8/27- اندازه‌گيري شد. تفاوت معني داري در مقدار پرولين بين دو گونه مشاهده نشد، اما قند‌هاي محلول به طور معني داري در گونه اسكنبيل ايراني بيشتر از اسكنبيل طبسي بود. البته مقدار كلروفيل و محتواي نسبي آب در اسكنبيل طبسي به طور معني دار بيشتر از اسكنبيل ايراني بود. به‌طوري‌كه تفاوت معني‌داري در ميزان سديم و پتاسيم بين دو گونه‌ مشاهده نشد. اما بعد از آبياري قند‌هاي محلول در گونه اسكنبيل طبسي به طور معني داري نسبت به اسكنبيل ايراني بيشتر بود. آبياري به طور معني‌داري باعث كاهش پتانسيل آب در گونه اسكنبيل طبسي شد. پرولين و قند‌هاي محلول نيز با آبياري در گونه اسكنبيل طبسي به طور معني‌داري كاهش يافتند ولي اين كاهش در اسكنبيل ايراني معني‌دار نبود. مقايسه دو مرحله آبياري و بدون آبياري به وضوح فعال بودن سازوكار تنظيم اسمزي را در گونه‌ اسكنبيل طبسي نشان مي‌دهد. بنابراين بر اساس نتايج اين تحقيق نتيجه‌گيري شد كه هر دو گونه با حفظ پتانسيل منفي‌تر آب از طريق استفاده از اسموليت هاي سازگار و همچنين كلروفيل و محتواي نسبي آب بالاتر با شرايط محيط سازگار شده اند.

Drought is one of the most important factors in desert ecosystems that affect plant growth. In this study some of drought parameters were studied on Calligonum persicum, and C. stenopterum, under control and irrigated conditions in a field experiment. Water potential was estimated -34.2 and -27.8 in C. stenopterum and C. persicum respectively. Two species showed no significant differences on praline contents but soluble sugar was significantly higher in C. persicum compared to C. stenopterum. In contrast, relative water content and chlorophyll were significantly higher in C. stenopterum compared to Calligonum persicum. The amount of Na+ and K+ was not significant for the two species. Irrigation significantly decreased water potential in C. persicum and C. stenopterum. Irrigation also decreased proline content in two species, but its effects were significant on C. stenopterum. Irrigation decreased water potential and soluble sugar in C. stenopterum. Comparison of drought effects in control and irrigated conditions showed that osmotic adjustment is active in both species. We concluded that the two species may be able to adapt to their habitats because they are able to adjust their osmotic potential via proline accumulation.