بررسي كروموزومي گونه چاي كوهي (Vahl Stachys lavandulifolia) در رويشگاه‌هاي شمال غرب ايران

Karyotypic analysis on Stachys lavandulifolia Vahl from Northwest of Iran

در اين پژوهش ويژگي‌هاي كروموزومي سه جمعيت مختلف از گونهStachys lavandulifolia Vahl با استفاده از رنگ‌آميزي مريستم انتهايي ريشه با هماتوكسيلين مورد مطالعه قرار گرفت. كاريوگرام هر جمعيت تهيه و ويژگي‌هاي كروموزومي آنها شامل تعداد كروموزوم، طول بازوهاي كوچك و بزرگ، شاخص نسبت بازو و طول نسبي براي هر كروموزوم اندازه‌گيري گرديد. نتايج نشان داد كه تعداد كروموزوم در همه جمعيت‌هاي مورد آزمايش 68=n2 است و از لحاظ فرمول كروموزومي بين جمعيت‌ها اختلاف وجود دارد. اندازه كروموزوم‌هاي اين گونه كوچك‌ و در جمعيت‌هاي مورد مطالعه از 93/0 تا 45/2 ميكرون متغير بود. عدد پايه در اين گونه 17=x بوده و به نظر مي‌رسد گونه S. lavandulifolia Vahl يك گونه تترا‌پلوييد ‌باشد. تنوع بالايي از لحاظ بيشتر ويژگي‌هاي كروموزومي در جمعيت‌‌هاي مورد بررسي مشاهده شد. جمعيت سراب و اردبيل با قرار گرفتن در كلاس A2 در دسته‌بندي استبينز كاريوتيپ متقارني داشتند و جمعيت‌ مشكين‌شهر با قرار گرفتن در كلاس B2 در مقايسه با اين دو جمعيت كاريوتيپ نامتقارني داشت.

Chromosomal characteristics of three populations of Stachys lavandulifolia Vahl were studied using Hematoxilin staining of meristamtic root tips. Karyograms of each population were made and karyotypic characteristics including the chromosome number, long and short arms length, arm ratio index and relative length of each chromosome were measured. Results showed that all of the populations had 2n=68 chromosomes and there were differences between the populations in terms of chromosome formula. Chromosome size of the species is small and varied between 0.93 to 2.45 µm in the populations. The base chromosome number of the species is x=17 and it seems that S. lavandulifolia Vahl is a tetraploid species. There was much diversity in the studied populations in terms of most chromosome characteristics. Sarab and Ardabil populations being in the 2A class according to Stebbins classification showed symmetrical karyotype while Meshkynshahr population located in 2B class and had an asymmetric karyotype compared with other populations.