مقايسه شعار عدالت خواهي در اعلاميه حقوق بشر و نهضت عاشورا (تعاريف، مباني، مصاديق)

A Comparative Study Of the Slogan of Justice

اين مقاله در پي آن است كه شعار عدالت‌خواهي را در متن و بطن اعلاميه حقوق بشر و مكتب عاشورا بكاود. به اين منظور به بررسي سه محور «مفهوم عدالت»، مباني و مصاديق عدالت‌خواهي پرداخته مي‌شود. فرضيه اين نوشتار اين است كه به صرف اينكه بپذيريم عدالت‌خواهي، پايه و مايه در سرشت آدميان دارد و همواره به‌صورت يك آرمان مطلوب و مورد مطالبه انسانها بوده است، باعث نمي‌شود كه ادعا شود عدالت در قلمرو مفهوم، مباني و مصاديق نيز مورد وفاق همگان بوده است، زيرا از يك‌سو حداقل تجلي آن اصل فطري، چنين چيزي را نشان نمي‌دهد. از سوي ديگر اگرچه عدل و حق همواره همراه هم بوده‌اند، اما تقارن اين دو مفهوم به شكلي كه در اعلاميه حقوق بشر ديده مي‌شود عمر درازي ندارد. نگاه به ماهيت عدالت و حقوق بشر در اعلاميه غالباً رنگي اعتباري دارد، در حالي‌كه در سنت‌هاي ديني و مكتب عاشورا اين دو با هم پيوندي ناگسستني دارند و جداي از واقعيت رنگي ندارند. از همين‌رو است كه عدالت در سنن ديني همواره با شعور انساني در بعد نظر و با شور و احساس در بعد عمل درهم تنيده‌اند و همه لايه‌هاي وجود آدمي را در نورديده است.

The present article intends to examine the slogasn of justice seeking in content and text of the Universal Declaration of Human Rights and the Ashoora movement. In this direction three basic concepts i.e. justice, principles and instances of justice seeking are studied. The underlying hypothesis is that if we merely accept justice seeking is having its base and essence in human nature and is always a desired ideal and has been sought by men yet this does not mean that there is a consensus among all the people about justice and its concept because on one side the minimum manifestation of this natural principle does not show such thing. On the other hand although justice and rights have always come together but the conjunction of these two concepts in a form which reflected in the declaration of human rights does not have a long history. The concept of equality, justice and right in the Universal Declaration of Human Rights are generally objectives of subjective interpretation where as in religious tradition and Ashoora school of thought these two concepts are inseparable from each other and they (justice and rights) do not exist apart from reality. Thus theoretically, justice in religious tradition has been closely related to human intelligence. From the point of view of practice there has existed a strong relationship between justice and human feelings and emotions. It has overcome the totality of human existence.