اثر روشهاي مختلف خشك كردن بر زمان خشك شدن و برخي مواد موثره در دو توده گياه ترخون (Artemisia dracunculus L.)

Effects of different drying methods on drying time and some active substances of two populations of Tarragon (Artemisia dracunculus L.)

در اين تحقيق به‌منظور بررسي اثر روشهاي مختلف خشك كردن توسط آون، ماكروويو، دماي محيط (سايه) و تركيب ماكروويو و دماي محيط بر زمان خشك شدن، ميزان اسانس، فعاليت آنتي‌اكسيداني و مواد فنولي دو توده ترخون (Artemisia dracunculus L.) دو آزمايش مستقل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 13 تيمار خشك كردن (آون: دماهاي 40، 50، 60 و 70 درجه سانتي‌گراد؛ ماكروويو: توان‌هاي 900، 600، 450، 300، 180 و 100 وات؛ خشك كردن در دماي محيط؛ خشك كردن تركيبي ماكروويو با توان‌هاي 900 و 600 + خشك كردن در دماي محيط) بر دو توده ترخون (مشهد و نيشابور) انجام شد. همچنين مقايسه‌اي بين نمونه تر و تيمارهاي مذكور از نظر صفات فوق انجام شد (براي خشك كردن 13 تيمار و براي ديگر صفات 14 تيمار). نتايج اين تحقيق نشان داد كه به‌طوركلي از نظر ميزان رطوبت و مواد موثره اندازه‌گيري شده بين اين دو توده تفاوت وجود داشت. همچنين عكس‌العمل اين دو توده، از نظر واكنش به روشهاي مختلف خشك كردن تا حدي متفاوت بود. از نظر مدت زمان خشك شدن در هر دو آزمايش، طولاني‌ترين زمان (حدود 30 ساعت و 32 ساعت در توده مشهد و نيشابور) مربوط به دماي محيط و زودترين زمان (حدود 5 دقيقه) مربوط به ماكروويو با توان 900 وات بود. در هر دو آزمايش بالاترين ميزان اسانس (27/2 و 2/3% به‌ترتيب توده مشهد و نيشابور) مربوط به نمونه تر و بعد از آن دماي محيط و ماكروويو با توان 900 وات بود و افزايش دما باعث كاهش ميزان اسانس شد. ميزان اسانس در توان‌هاي ديگر ماكروويو و تيمارهاي تركيبي، متوسط بود. بيشترين فعاليت آنتي‌اكسيداني (5/82 و 8/81% به‌ترتيب توده مشهد و نيشابور) مربوط به نمونه تر بود، درحالي‌كه كمترين ميزان آن در توده مشهد (7/60%) و نيشابور (53%) به‌ترتيب مربوط به تيمارهاي دماي محيط و 40 درجه آون بود. بالاترين ميزان مواد فنولي (به‌ترتيب 165 ميلي‌گرم گاليك‌اسيد در گرم وزن خشك) در توده مشهد مربوط به تيمار ماكروويو با توان 600 و در توده نيشابور (7/524 ميلي‌گرم) مربوط به تيمار ماكروويو با توان 900 بود.

In order to study the effects of different drying methods including oven, microwave and ambient (shade condition) on drying time, essential oil content, antioxidant activity and phenol compound of two populations of Tarragon (Artemisia dracunculus L.), two separate experiments were carried out on two populations (Mashhad and Nishabur). The experiment was performed in a completely randomized design with three replications and 13 drying treatments (oven temperatures: 40, 50, 60 and 70 °C, six microwave powers: 100, 180, 300, 450, 600 and 900 w, shade drying and combination of drying with microwave (600 and 900 w) and shade drying). In addition, a comparison was performed between fresh sample and the mentioned treatments. Results showed that moisture content and measured active substances were different between studied populations. In both experiments, the longest drying time (about 30 hours and 32 h for Mashhad and Nishabur population, respectively) and the shortest drying time (about 5 minutes) was obtained at ambient temperature and 900 w microwave power treatments, respectively. In both experiments, the highest essential oil content (2.27 and 3.2% for Mashhad and Nishabur population, respectively) was obtained from fresh samples and then ambient temperature and microwave 900 w treatments. Essential oil content was decreased by increasing drying temperature. Essential oil content was in an average in all combination treatments. The highest antioxidant activity (82.5 and 81.8% in Mashhad and Nishabur population, respectively) was obtained by fresh samples while the lowest amount was obtained for Mashhad (60.7%) and Nishabur (53%) populations in ambient temperature and in 40°C oven dry, respectively. Maximum phenol compound was recorded for Mashhad population (165 mg GA/g DW) in 600 w microwave power and Nishabur population (524/7 mg GA/g DW) in 900 w microwave power, respectively.