بررسي ارتباط عناصر غذايي خاك با پوشش گياهي در حوزه آبخيز لار

Investigation of the Relationship Between the Nutrient Elements in Soil and Plant in Lar Basin

شناخت الگوهاي مكاني در ارتباط با تغييرات عناصر غذايي و منابع تغيير دهنده و يا كنترل كننده آنها در خاك و پوشش گياهي، مي تواند ما را در مديريت بهينه حوزه هاي آبخيز كمك نمايد. تحقيق حاضر به بررسي روابط عناصر غذايي كم مصرف و پرمصرف خاك با گونه هاي شاخص در حوزه آبخيز لار پرداخته است. به اين منظور ابتدا از روي نقشه هاي توپوگرافي و با رويهم اندازي نقشه هاي شيب، جهت، ارتفاع و زمين شناسي، نقشه واحدهاي كاري در هر منطقه تهيه گرديد. پس از بررسي هاي ميداني، نمونه برداري در هر يك از واحدهاي تعيين شده به صورت سيستماتيك صورت گرفت. تعداد 100 پلات دو مترمربعي براساس روش سطح حداقل و روش آماري تعيين گرديد. تعيين نوع گونه ها جهت نمونه برداري با آناليز خوشه اي TWINSPAN صورت گرفته و درصد پوشش و حضور گونه ها در هر پلات با استفاده از مقياس كريجينا ثبت گرديد. همراه با نمونه برداري گياهي، نمونه هاي خاك از محدوده اطراف ريشه گونه ها جمع آوري گرديده و خصوصيات فيزيكي و شيميايي و عناصر غذايي هر نمونه در آزمايشگاه با استفاده از دستگاه ICP تعيين شد. تجزيه و تحليل داده هاي به دست آمده با استفاده از آناليز واريانس، مقايسه ميانگين ها، ضرايب همبستگي و رگرسيوني در محيط نرم افزار SAS 9.1 صورت گرفت. سپس با استفاده از آناليزهاي چندمتغيره DCA و CCA در محيط نرم افزار Canoco for Win4.0 روابط عناصر غذايي خاك و گونه هاي گياهي تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه ميزان عناصر غذايي قابل جذب در گياهان بيشتر از خاك مي باشد. اين ميزان در مورد عناصر كم مصرف در اندام هاي زيرزميني بيشتر از اندام هاي هوايي گياهان بوده در حالي كه در عناصر پرمصرف عكس اين حالت وجود داشته است. همچنين رابطه گونه هاي گياهي مختلف با عناصر قابل جذب خاك ثابت نبوده و با توجه به تاثير شرايط رويشگاهي شامل رطوبت، pH، آهك، ماده آلي و بافت خاك و نيز اثر ساير گونه ها و عناصر موجود در خاك بر تحرك پذيري عناصر، نسبت جذب آن ها متغير بوده است.

Knowing of vegetation spatial models related to nutrition elements variations and their sources can help us in suitable management of Basin. So, this research was investigated the relationship between macro and micro elements with indicator species in Lar basin. First, the land units were obtained in study area and sampling was done by randomly-systematic method in each land unit after field surveying. Size and number of plots was obtained based on minimal area and statistical method respectively. Kind of species for sampling was determined by TWINSPAN analysis. Then vegetation percentage and frequency was recorded in each plot. Soil and plant sampling was done in each plot and soil physico-chemical characteristics and nutrition elements was calculated by ICP in lab. Data analysis was done by analysis of variance, regression and correlation coefficient in SAS 9.1 Software. The relation between soil elements and species was determined by DCA and CCA analysis in Canoco for Win4.0 Software. The results showed that the plants nutrition elements were more than the soil. The relationship between the nutrition of different species and soil absorbable elements wasn’t constant and depended on site condition such as moisture, pH, chalk, organic matter and texture. Also, the other elements in soil were affected on plant-soil relations.