ارزيابي 16 اكسشن گونه Festuca ovina L. در خزانه گياهان مرتعي ايستگاه تحقيقات مراتع همند آبسرد

Evaluation of 16 accessions of Festuca ovina L. in the nursery of Homand-Abesard Rangeland Research Station

ارزيابي گونه مرتعيFestuca ovina L. با 16 اكسشن‌، براي انتخاب بهترين اكسشن از نظر متغيرهاي اندازه گيري شده، در ايستگاه تحقيقات مراتع همند آبسرد انجام شد. آزمايش از سال 1382 شروع و تا سال 1386 ادامه يافت. پس از آماده سازي بستر كاشت، اكسشنها روي خطوط 13 متري با فاصله 75 سانتي متر كشت ‏شدند. متغيرهاي اندازه گيري شده براي انتخاب گياه عبارت بودند از: عملكرد علوفه، پوشش تاجي، ارتفاع گياه، عملكرد بذر، تعداد ساقه‏هاي گلدار، پربرگي و شادابي، سطح يقه و قطر تاج. داده ها با روش آماريSPPS آناليز سال به سال و مركب شدند و ميانگين ها با استفاده از روش دانكن مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه در كليه سالهاي بررسي (86- 1382) بين متغيرهاي اندازه گيري شده و اكسشنها اختلاف معني-دار وجود داشت (P < 0.05). اكسشن 10661 از نظر عملكرد بذر و علوفه نسبت به ساير اكسشنها در سالهاي مختلف برتري داشته و داراي بيشترين عملكرد هم از نظر علوفه و هم از نظر بذر بود. اين مقدار به ترتيب برابر 1015 و 8/792 كيلوگرم در هكتار و كمترين مقدار به اكسشن 10679 اختصاص يافت كه به ترتيب برابر 307 و 6/133 كيلوگرم درهكتار مي باشد. همچنين مقايسه ميانگين در سالهاي مختلف نشان داد كه بيشترين مقدار در سال چهارم (1385) به ترتيب برابر 3/2311 كيلوگرم علوفه خشك و 6/574 كيلوگرم بذر خالص در هكتار بود. به علاوه مقايسه ميانگين پوشش تاجي و سطح يقه نشان داد كه اكسشن 10671 با سطح پوشش تاجي 2075 سانتي مترمربع و سطح يقه برابر 731 سانتي مترمربع نسبت به ساير اكسشنها برتري داشته و اين ميزان متعلق به سالهاي 1385 و 1386 است. از بين 8 فاكتور اندازه گيري شده در خزانه تعداد 4 فاكتور تاثير موثر و مشابهي در گروه بندي اكسشنها نشان دادند. بنابراين مي توان با اندازه گيري تعداد كمتري از آنها كه اندازه گيري آنها متداول و رايج در مرتع داري است و به آساني نيز قابل اندازه گيري است اكسشنهاي مشابه را از يكديگر جدا نمود.

The evaluation of Festuca ovina L. with 16 accessions was carried out at Homand-Abesard Rangeland Research Station in order to select the best accession in terms of measured variables. The experiment started in 2003 and continued to 2007. After soil preparation, all accessions were planted on lines with 13 m length with 75 cm intervals. The measured traits for plant selection were forage production, canopy cover, height, seed yield, number of flowering stems, leaf density, plant freshness and basal area. All data were statistically analyzed by SPSS annually and averages were compared using Duncan method. Results showed that there were significant differences among the measured traits and accessions (P?0.05) in all studied years (2003-2007). In terms of seed yield and forage production, accession 10661 showed superiority to other accessions. This value was 1015 and 8.792 kg per hectare, respectively and the lowest amounts (307 and 6.133) were allocated to accession 10,679. Also, comparison of averages in different years showed that the highest amounts of pure seed in the fourth year were 1066 and 120.76 Kg per hectare, respectively. In addition, mean value comparison of canopy cover and basal area showed that accession 10671 with 2075 cm2 canopy cover and 731 cm2 basal area had superiority to other accessions recorded in 2006 and 2007. Among 8 studied traits in the nursery, 4 traits had effective and similar influence in accessions grouping. Therefore, similar accessions may be separated using fewer traits which are easily measurable and common in range management.