ارزيابي مقاومت به خشكي عملكرد علوفه اكسشنهاي گونه Festuca arundinacea با استفاده از شاخصهاي مقاومت به خشكي

Drought resistance evaluation based on forage yield in accessions of Festuca arundinacea using drought resistance indices

مقاومت به خشكي، عملكرد علوفه 36 اكسشن از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو محيط آبي و ديم مورد ارزيابي قرار گرفت. وجود تنوع معني دار )01/0(p < در بين دو محيط تنش و بدون تنش و همچنين در بين ژنوتيپ هاي مورد بررسي براي عملكرد علوفه خشك مشاهده گرديد. نتايج بدست آمده از مقايسه ميانگين عملكرد علوفه خشك محيط تنش و آبي نشان داد كه اكسشنهاي 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 15 (توانكش)، 25(استراليا)، 26 (آمريكا) و 31 (استراليا) برتر بودند. با استفاده از عملكرد علوفه خشك دو محيط آبي و ديم شاخصهاي حساسيت به تنش، تحمل به خشكي، بهره‌وري متوسط، تحمل به تنش، ميانگين هارمونيك و ميانگين هندسي بهره‌وري براي ژنوتيپ‌ها محاسبه شد. البته تنوع معني دار )01/0 (p < در بين اكسشنها با توجه به تجزيه واريانس شاخصهاي مقاومت به خشكي مشاهده شد. مولفه اول و دوم بدست آمده از تجزيه به مولفه هاي اصلي به ترتيب 5/61 و 7/37 درصد از تنوع موجود در بين اكسشنها براي شاخصهاي مقاومت به خشكي را توجيه نمودند. شاخصهاي بهره‌وري متوسط، تحمل به تنش، ميانگين هارمونيك و ميانگين هندسي بهره‌وري به همراه عملكرد دو محيط تنش و بدون تنش بيشترين سهم را در مولفه اول داشتند. همچنين اين چهار شاخص با عملكرد دو محيط تنش و بدون تنش همبستگي مثبت و معني دار نشان دادند، و بر همين اساس اكسشنهاي 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 31 (استراليا) و 26 (آمريكا) بيشترين مقاومت به خشكي را نشان دادند. نتايج تجزيه خوشه‌اي نيز نتايج بدست آمده را تاييد نمود.

Drought resistance of forage yield for 36 accessions of Festuca arundinacea were examined in randomized complete block design with three replications in both irrigated and rainfed environments. Significant variation (P < 0.01) for forage dry matter yield was observed between the environments and genotypes. The results of mean comparisons showed that accessions 6 (Isfehan), 7 (Isfehan), 15 (Tavankesh), 25 (Australia), 26 (America) and 31 (Australia) had higher values for forage dry matter yield, in both environment conditions. Drought resistance indices of genotypes were measured for forage dry matter yield of two environment conditions including sensitivity to stress index (SSI), tolerance (TOL), mean productivity (MP), drought tolerant index (DTI), harmonic mean (MH) and geometrical mean of productivity (GMP). Variance analysis of drought resistance indices showed that accessions had significant variation (P < 0.01). The first and second components from principal components analysis were accounted for 61.5 and 37.7 percent of variation among accessions for drought resistance indices, respectively. The indices of MP, DTI, MH and GMP as well as forage dry matter yield of stress and non-stress environments had the greatest share in first component. Also, these indices showed significant and positive correlation with forage dry matter yield of stress and non-stress environments, and based on the indices, the accession 6 (Esfahan), 7 (Esfahan), 31 (Australia) and 26 (America), showed the most resistance to drought stress. Our results were confirmed by cluster analysis.