بررسي اثر عوامل اقليمي بر گسترش رويشگاههاي گون گزي ((Astragalus adscendens در استان اصفهان

Evaluation of the effects of climate factors on distribution of the habitats of Astragalus adscendens in Isfahan province

به منظور بررسي تاثير عوامل اقليمي بر گسترش گونه گون گزي (Haussn Boiss &) (Astragalus adscendens) در سطح مراتع استان اصفهان، 57 متغير اقليمي با بيشترين اهميت از نظر شرايط بوم شناسي اين گونه، انتخاب شدند. از روش تجزيه عاملي به منظور كاهش ابعاد ماتريس داده، در نرم افزارspss ver 16 استفاده شد. نقشه هاي عوامل اقليمي استان اصفهان حاصل تجزيه عاملي ترسيم گرديد. به‌طوري‌كه با نقشه تيپ بندي پوشش گياهي و نقشه ارتفاع رقومي استان انطباق داده و نواحي رويشگاه گون گزي در استان مشخص شدند. اين بررسي نشان داد كه سه عامل دما، بارش، تابش و باد به ترتيب 4/47، 30، 8/12 درصد و در كل 2/90 درصد پراش متغيرهاي اوليه اقليم رويشي استان اصفهان را بيان مي كند. سه عامل اقليمي بدست-آمده و ميانگين عناصر اقليمي مورد استفاده در نواحي رويشگاه گون گزي با نواحي فاقد اين گونه در سطح استان مورد بررسي قرار گرفتند. يافته ها نشان دادند كه نواحي از استان با ارتفاع بالاتر از 2400 متر كه اقليم سرد تا فراسرد، تعداد روزهاي برفي و يخبندان بالا به همراه رطوبت نسبي تقريباً 50 درصد، بارش بيشتر از 400 ميلي متر در سال و تابش نسبي دارند، رويشگاه اصلي اين گونه مي باشند. عوامل محيطي، سازوكارهاي دروني و بيروني گون گزي شرايط را براي استقرار هر چه بهتر آن در اين ارتفاع و اقليم فراهم مي‌كند. بنابراين دامنه بردباري اين گونه نسبت به عوامل اقليمي محدود است.

To investigate the effect of climatic factors on distribution of Astragalus adscendens in rangelands of Isfahan province, 57 climatic variables with most importance in terms of ecology of this species were selected. Data were tested by factor analysis in SPSS 16. The maps of Isfahan climatic factors in the factor analysis were drawn and integrated with the map of vegetation types and digital elevation map to identify the habitat of Astragalus adscendens. According to the results, the first three factors could explain 90.2% of total variance in selected variables as follows: temperature, precipitation, and radiation and wind, with 47.4, 30, and 12.8% of variance, respectively. The three climate factors were compared with the average of climate elements in the habitats of Astragalus adscendens and the areas without this species. Results showed that the areas with an altitude of 2400 m which have approximately 50% relative humidity, with more than 400 mm of rainfall per year and relative radiation are considered as the main habitat for Astragalus adscendens. The tolerance of this species to climatic factors is limited.