تغييرات زماني ـ مكاني الگوهاي حرارتي و كاربري شهر شيراز با استفاده از داده‌هاي سنجنده TM&ETM+

Temporal – Spatial Variation and Thermal Patterns, usingETM+ & TM data for Shiraz City

الگوهاي دمايي در كاربري‌هاي مختلف و ميزان تاثيرگذاري آنها بر دامنه‌هاي دمايي در شناخت ميكروكليماي شهري بسيار اهميت دارد. فعاليت‌هاي بشري و تغيير در سيماي طبيعي شهر موجب ايجاد تفاوت‌هايي از نظر دما بين مناطق مركزي شهر و حومه آن مي‌شود، كه با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي مي‌توان آنها را سنجش و اندازه‌گيري و پايش كرد. هدف از اين پژوهش مطالعه تغييرات زماني و مكاني الگوهاي حرارتي شهري شيراز از طريق تصاوير ماهواره‌اي و تعيين مكان‌هاي داراي دماي بالا و بررسي نقطه‌اي به‌منظور ترسيم نقشه و تحليل كاربري شهري است. روش تحقيق، استفاده از تصاوير ماهواره LANDSAT سنجنده ETM+، با قدرت تفكيك 60 متر از باند 2-6 (High Gain) در نادير سنجنده +ETM و باند 6 سنجنده TM به‌منظور استخراج الگوي حرارتي شهر و همچنين تهيه نقشه‌هاي كاربري براي پايش تغييرات كاربري شهر شيراز در بازه زماني 24 ساله بوده است. نتايج در اين پژوهش نشان داد سطوح باير خاكي فاقد پوشش گياهي حاشيه شهر بيشترين ميزان دما را دارند و در كاربرهاي شهري نيز دماي بافت‌هاي فشرده و فرسوده شهري بيش از ديگر مناطق مسكوني است. بدين ترتيب حلقه‌هاي دمايي با مناطق آلوده و پرترافيك شهري انطباق دارند؛ و سردترين مناطق نيز با كاربري پوشش گياهي منطبق‌اند. ناگفته نماند كه تغييرات كاربري در دوره آماري حاكي از روندي كاهشي براي كاربري باير به نفع كاربري شهري است. كليد‌واژه‌ها: دماي سطح زمين، جزاير حرارتي، سنجنده TM و ETM+.

Abstract The study of distribution of temperature patterns associated with different land uses and their influences on the temperature range is of great importance in understanding the urban microclimate. Nowadays it can be said that human activities and changes in the natural landscape of the city, lead to variance of temperature between the downtown and its suburbs. Satellite imagery can be used for measuring and monitoring these changes. The purpose of the current research is to study the temporal and spatial changes of urban thermal patterns in Shiraz, through satellite images and determine locations with high temperatures and based on point in order to map and analyze city land use. The used Method is based on Satellite imagery LANDSAT TM and ETM+ sensor to extract the thermal pattern of the user as well as the mapping to land uses monitor changes in the city for 24 years has time frame. The results of this study showed that surfaces soil barren and devoid of vegetation the highest temperature in the city suburb of userʹs texture than other compact urban areas is higher than the temperature, thermal and rings with urban traffic areas and are adaptable. Well as for the coldest area of vegetation is adapted to the period also witnessed a decline trend of user changes to User Account in favor of the city are barren. Keywords: Land Surface Temperature, Heats Islands, Land Use, Sensor TM & ETM+.