به كارگيري آناليز خوشه‌بندي خاكستري در مدلسازي مكانيابي پاركينگ‎هاي عمومي شهري مطالعه موردي؛ پهنه‎بندي منطقه 6 شهر تهران

Utilization of Gray Clustering Analysis (GCA) in the modeling of urban public parking site selection case study: Zoning the 6th district of Tehran

با رشد شهرنشيني و افزايش وسايل نقليه در دهه هاي اخير ترافيك به يك معضل جدي براي شهرهاي بزرگ تبديل شده است. پاركينگ ها به عنوان يكي از مهمترين زيرساخت-هاي شهري نقش مهمي در كاهش پارك حاشيه اي و رواني ترافيك ايفا مي كنند. اين تحقيق با استفاده از مدل آناليز خوشه‎بندي خاكستري بدنبال ارايه مدلي بهينه در جهت پهنه‎بندي فضاي شهري از ديدگاه مطلوبيت استقرار پاركينگ‎ها مي‎باشد و پس از شناسايي معيارهاي موثر در اين زمينه از فرايند تحليل سلسله مراتبي فازي جهت وزن‎دهي به اين معيارها استفاده شده است. اين تحقيق در منطقه شش شهر تهران با مراكز زياد جاذب سفر و نقش فرا منطقه‎اي جهت پهنه‎بندي اين منطقه و پيشنهادات آتي اجرا شد. بر اساس مشاهدات ميداني مدل مورد نظر مورد ارزيابي قرار گرفت و از ضريب گاما جهت تعيين ميزان همگوني ميان نتايج بدست آمده در مدل و نتايج مشاهدات استفاده شد كه نتايج حاصل ضريبي برابر با 904/0 را نشان مي‌دهد كه از رابطه قوي بين دو متغير حكايت مي‎كند. نتايج حاصل از اين بررسي نشان داد كه مدل خوشه‎بندي خاكستري با كمك گرفتن از توابع آناليز GIS داراي دقت و سرعت قابل قبولي در زمينه پهنه‎بندي و تصميم گيري‎هاي گوناگون مكاني ‎مي‎باشد.

With the urbanization growth and increasing in vehicle density in the last decades, traffic has become a serious problem in big cities. Public parking as one of the most important urban infrastructure plays an important role in traffic fluency and reduces marginal car parking. The aim of this study is to propose an optimum model for zoning urban areas from the parking deployment utility point of view by using Gray Clustering Analysis. After determining the effective parameters, Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP) was used for weighting parking parameters. The purpose of the study is to assess current public parking conditions and suggest some places for future development, in the 6th district of Tehran that has a lot of traveling attraction places and plays a Cross-region role. The model assessed based on field observations and gamma coefficient used to determine the similarity between the results of model and field observations. The gamma coefficient was 0.904 that shows strong relationship between them. The results of this study indicated the fact that the use of Gray Clustering model in the zoning and site based decision-making, along with GIS analysis functions, is very accurate. Key words: Parking, Geographical information system (GIS), Fuzzy Analytic Hierarchy (FAHP), and Gray Clustering Analysis (GCA).