پهنه بندي اقليم كشاورزي ذرت دانه اي در استان لرستان با استفاده از تكنيك هاي سيستم اطلاعات جغرافيايي

The Agroclimate Zoning of Grainy maize using GIS Techniques in Lorestan province

در بين عوامل مختلف تاثيرگذار در توليد محصولات كشاورزي، شرايط جوي و اقليمي از مهمترين متغيرهاي محيط طبيعي است. در اين مطالعه به پهنه بندي اراضي مستعد كشت ذرت دانه اي در سطح استان لرستان پرداخته شده تا بهترين مكان ها براي كشت مشخص گردد. در اين بررسي، عناصر اقليمي دما، بارش، درجه روز از 7 ايستگاه سينوپتيك در سطح منطقه و پارامترهاي محيطي ارتفاع، شيب، جهت شيب، فاصله از شبكه هيدروگرافي و خاك به عنوان فاكتورهاي موثر در پهنه بندي، مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا داده هاي اقليمي استخراج و اطلاعات مورد نظر بدست آمد، سپس نقشه هاي مربوط به اين پارامترها با استفاده از توابع عضويت فازي و معيارهايي كه براي كاشت ذرت دانه اي در نظر گرفته شده، استاندارد شد و به هر كدام بر اساس روشAHP وزن خاصي داده شده است. سپس همه نقشه ها با يكديگر تلفيق و نقشه پهنه بندي اراضي مستعد كشت ذرت دانه اي در استان لرستان به دست آمد. بدين ترتيب در نقشه نهايي بدست آمده، 299521 هكتار از اراضي استان براي كشت بسيار مناسب، 809956 هكتار مناسب، 1040944 داراي قابليت متوسط، 529535 هكتار نامناسب و95930 هكتار نيز براي كشت ذرت دانه اي بسيار نامناسب هستند. نتايج نشان مي دهد كه نقش هر يك از عناصر اقليمي و زميني، در مناطق مختلف استان متفاوت است و از طريق تلفيق لايه هاي موثر در فرايند كشت در محيط GIS، امكان شناخت مناطق مستعد جهت كشت اين گياه زراعي وجود دارد.

Climatic factors are the most important variables among effective factors in agricultural production. In this study, climatic parameters including temperature, precipitation, degree day and environmental parameters such as slop aspect, hydrographical network and distance to streams and soil are exerted. In order to achieve this goal, first the date of crop production, and then environmental are collected and finally their maps were produced using methods in Arc GIS software. These maps are standardized with fuzzy logic and criteria specified for grainy maize implant and then each of them is taken specific weight. In the next step, all of the standardized maps are integrated using AHP logic and subsequently, the appropriate location for grainy maize plantation zonation map in lorestan province is identified. Results reveal that, 299521 hectares are so suitable for grainy maize implants, 809956 hectares are suitable, 1040944 hectares have a medium capability, 529535 hectares are unsuitable, and 95930 hectares are so unsuitable for this purpose. Final result of this study indicates that each climatic and environmental factor according to the different regions have specific capability for grainy maize plantaion and these recognized capable areas needs to be considere for future plannings. Key words: lorestan province, grainy maize, climate, fuzzy logic, AHP logic.