ميوه ممنوعه در شعر معاصر (بيست شاعر برجسته از نيما به بعد)

Forbidden Fruit in Contemporary Poetry (Twenty Outstanding Poets from Nima to the Present)

داستان هاي قرآن همواره دستمايه شاعران ادب فارسي در خلق مضامين و تصاوير ناب و زيبا بوده است. يكي از اين داستان ها قصه آدم و حوا و هبوط آن‌ها از بهشت به دليل خوردن ميوه ممنوعه است. در شعر گذشته فارسي اين ميوه به تبعيت از اكثر تفاسير اسلامي همواره گندم قلمداد شده است، در حالي كه شاعران معاصر گاه به پيروي از روايات اسلامي اين ميوه را گندم دانسته اند و گاه مطابق با تفاسير تورات، آن را سيب يا درخت معرفت نيك و بد ناميده اند و گاه نيز تلفيقي از روايات اسلامي و يهودي را به كار برده اند. برخي از شاعران معاصر نيز تفسيري نمادين از اين داستان ارايه كرده اند. هدف اين پژوهش بررسي كيفيت بازتاب اين داستان در شعر معاصر فارسي است. در اين مقاله نخست به پيشينه داستان شجره ممنوعه در قرآن، تورات و تفاسير آن‌ها اشاره كرده ايم و سپس به بررسي و تحليل اين موضوع در شعر بيست تن از شاعران برجسته معاصر (از نيما به بعد) و مقايسه آن‌ها با روايات قرآن و تورات پرداخته ايم. بررسي ها نشان مي دهد شاعران سنت گراي معاصر اغلب به روايات اسلامي توجه داشته اند، درحالي كه شاعران نوگرا غالباً به روايات تورات اشاره كرده‌اند.

Quranic tales have always been used by Persian poets in order to create beautiful and unique themes and images. One of these tales is the tale of Adam and Eve and their Fall from Heaven due to eating the Forbidden Fruit. Following most Islamic commentaries, wheat has been considered as this fruit in classic Persian poetry, but the reading of contemporary poets of this tale is different. Sometimes, their reading is similar to classic poets but in other times, following the Old Testament, they consider the apple or the tree of Knowledge of Good and Evil as this fruit, and still in other times they have a mixed reading of Islamic and Jewish traditions. Also, some contemporary poets have proposed a symbolic reading of this tale. This article, initially provides a history of the tale of Forbidden Tree in the Quran, Old Testament and their commentaries. Then, this issue is investigated in the poems of twenty outstanding contemporary poets (from Nima to the present time) and their poems are compared with Quranic and Biblical narratives. The results show that those contemporary poets which have traditional views, have paid attention to Islamic narratives whereas modern poets have often used Biblical narratives