بررسي تطبيقي دلالت معنايي نمادها در ادبيات كلاسيك و اشعار احمد شاملو

Comparative Study of the Meaning of Symbols in Classical Literature and Ahmad Shamlu’s Poetry

استفاده از بيان غيرمستقيم و نمادپردازي در ادبيات فارسي پيشينه اي ديرينه دارد. شاعران كلاسيك براي بيان مفاهيم عرفاني و صوفيانه از نماد استفاده فراواني كرده اند. در دوران معاصر از آنجا كه ديد شاعران آفاقي تر از شعراي سنتي است و انديشه هاي سياسي و اجتماعي در ذهن آنان بر انديشه هاي فردي و ديد انفسي غلبه دارد، كاربرد نمادها نيز دگرگون مي شود و نماد در شعر معاصر براي بيان انديشه هاي سياسي و اجتماعي به‌كار مي رود. نمادپردازي سياسي‌ـ اجتماعي پديده اي جديد است كه آغازگر آن نيماست، اما اين فن در دوره هاي بعد توسط پيروان مكتب نيما، به‌ويژه احمد شاملو، تداوم مي يابد. شاملو به صراحت‌ در كلام علاقه اي نشان نمي داد؛ از اين رو، به منظور گسترش عمق و عرصه معنا در اشعارش از نماد بهره فراواني برده است و نمادپردازي از ويژگي هاي اساسي شعر اوست. شاملو در نظام نمادپردازي متفكرانه و آگاهانه خويش تلاش كرده است تا نمادهاي تكراري ادبيات كلاسيك را متحول كند و در معناهاي نو به‌كار گيرد. پژوهش تطبيقي حاضر مي كوشد تفاوت دلالت معنايي نمادهاي شعر كلاسيك و نمادهاي به‌كاررفته در اشعار احمد شاملو را واكاوي كند و شيوه هاي ظهور آن‌ها را باز نمايد.

Using indirect explanation and symbolism has a long history in Persian literature. Classic poets have used many symbols to explain mystical concepts. In contemporary periods, however, the insight of the poets is deeper than that of traditional poets as they pay more attention to political and social issues. Accordingly, the symbols have changed so that in contemporary poetry they are used for expressing political and social thoughts. Political and social symbolism is a new phenomenon in Persian poetry that begins with Nima and is developed by his followers, especially Ahmad Shamlu. Shamlu was not interested in explicit words, so in order to disseminate the clusters of meaning in his poems he used symbols and symbolism. In his deep and significant symbolism Shamluhas attempted to change the repeated and old symbols of classic poetry and to give them new meaning. This comparative study attempts to look at the different meanings of symbols in Shamlu’s poetry and to explain how the poet has used them