بررسي همه‌گيري شناختي اعتياد در معتادان خودمعرف مراجعه‌كننده به مراكز ترك اعتياد

Epidemiology of Addiction among Volunteered Addicts Attending in Detoxification Centers

چكيده مقدمه: شيوع بالاي اعتياد عوارض جسمي و روحي- رواني زيادي را به جامعه تحميل مي‌كند به‌طور‌‌ي‌كه از نظر بهداشت، مصرف مواد مخدر تزريقي يكي از راه‌هاي اصلي انتقال ايدز در كشور ما است و از نظر اجتماعي بيشتر زندانيان كشور در رابطه با جرايم مرتبط با مواد مخدر مجرم شناخته شده‌اند. بنابراين، شناخت عوامل دموگرافي، اجتماعي و فرهنگي در گرايش به اعتياد، پيشگيري و شناخت همه‌گيري آن اهميت ويژه‌اي دارد. هدف: همه‌گيري شناختي اعتياد در مراجعان خودمعرف به مراكز ترك اعتياد شهرستان‌هاي بابل و ساري. مواد و روش‌ها: اين مطالعه به صورت توصيفي- تحليلي و روش مقطعي با نمونه 1034 نفر از معتادان خودمعرف مراكز ترك اعتياد بابل وساري در سال‌‌هاي87-1382 به‌صورت سرشماري انجام شد. اطلاعات با فرم مدوني جمع‌آوري شد. اين فرم جمع‌آوري اطلاعات از دو بخش شامل اطلاعات دموگرافي (سن، جنس، شغل، محل سكونت، تحصيلات و تاهل) و اطلاعات اختصاصي شامل سن شروع اعتياد، علل گرايش، علل مراجعه جهت ترك، سابقه ترك، سابقه بيماري، هزينه مصرف، طول آخرين دوره مصرف، انواع مواد مصرفي و روش مصرف بود. در تجزيه و تحليل آماري از آزمون كاي‌دو براي تعيين رابطه بين متغيرها استفاده شد. نتايج: 6/96% معتادان مرد و 4/3% آنها زن بودند و ميانگين سني (انحراف معيار) معتادان خودمعرف (10±)33 سالگي بود. ميانگين سن شروع اعتياد (7±)21 سال بوده و بيشترين (8/41%) افراد در گروه سني 29-20 سالگي قرار داشتند و كمترين فراواني در گروه سني 70 سالگي و بالاتر بوده است. حدود 75% آنها ساكن شهر و بيشتر (68%) افراد معتاد متاهل و 25% بيكار بودند و 2/40% آنها شغل آزاد داشتند. بالغ بر67% آنها از نظر تحصيلات زير ديپلم بودند. ترياك بيشترين نوع ماده مصرفي در معتادان بود، به طوري‌كه 74% ترياك به تنهايي يا در كنار ساير مواد اعتيادآور استفاده مي‌كردند و بعد از ترياك، بيشترين (6/38%) ماده مصرفي كراك، بيشترين علت مراجعه معتادان به مراكز ترك، مشكلات اجتماعي (2/39%) و پس از آن مشكلات رواني ( 9/28%) بود. بيشترين روش استفاده از مواد از تدخين (9/73%) بوده است. حدود 72% معتادان سابقه ترك داشتند. شيوع مصرف ترياك (05/0=p)، شيره (04/0=p) و كراك (05/0=p) بطور معني‌دار در مردان بيش از زنان و بيشترين روش ترك، استفاده از متادون (3/92%) بوده است. بيشترين (45%) علت گرايش معتادان خودمعرف به سمت مواد، دوست ناباب و پس از آن لذت‌جويي (15%) بود. نتيجه‌گيري: ترياك و كراك شايع‌ترين ماده مصرفي بوده واكثريت مراجعان سابقه ترك پيشين داشتند كه نشانگر اهميت روش هاي پيشگيري دربرابر درمان است. با توجه به تنزل سن اعتياد به دوره جواني وشيوع بالاي آن در افراد با تحصيلات پايين‌تر و بيكار، برنامه‌ريزي پيشگيري و تمركز آموزش‌ها بايد بر مقطع سني جوان‌تر و افراد كم‌سواد و بيكار معطوف شود.

Abstract Introduction: Prevalence of addiction imposes deep physical, psychological and social effects on Prevalence of addiction imposes deep physical, psychological and social effects on the society. From health and social viewpoints, addiction has a serious impact on the society because particularly, intravenous drug users is a main source of AIDS and HIV infection transmission in the community and the majority of prisoners commit drugs related crimes. Thus, it is important to identify the role of socio-demographic and cultural factors on the addictions for preventive purposes. Objective: The objective of this study was to investigate the epidemiologic aspects of addiction among volunteered addicts who tend to give up in Babol and Sari. Materials and Methods: This is a descriptive and analytic study of 1034 volunteered addicted subjects who took part in giving up in detoxification centers in Babol and Sari from 2003 till 2007. The existing data were extracted from charts of the patients using a designed questionnaire composed of two parts: First, demographic data (age, gender, job, education, residence area and marital status) and the second part included some specific data about the age of starting addition, the type of drug abuse, the reason for usage and giving up, disease background, the cost of consumption and duration of last period of consumption. The data were analyzed using SPSS software and Chi square test was used to find the related characteristics. Results: The results showed that 96.6% of the addicts were men and just 3.4% were women and average age (±SD) was 33(±10) years. The mean age of starting addition was 21 (±7) years. The most prevalent age group of patients was 20-29 years (41.8%) and the least age group belongs to 70 years or over. About 75% were living in urban area and most of them were married (68%). A quarter of the addicts were jobless and 40.2% were self employed and more than 67% educated less than diploma. Opium was the most popular drug among them used by 74% followed by cocaine at the second rank (38.6%).The most important reason for giving up addiction was social problems (39.2%) and psychotic problems (28.9%). The most common way of drug usage was smoking (73.9%). Roughly, 72% of the addicts had giving up background. Using of opium (P=0.05), shireh (P=0.04) and cocaine (P=0.05) were significantly more common among men than women. The most popular way for giving up was MMT method (92.3%).The most important reasons for addiction were associating with bad friends (45%) and temptation (15%). Conclusion: The results show that opium and cocaine are the most common substances used and the majority of addicts had history of giving up already that indicates the importance of prevention to treatment. Regarding the decreased starting age of addiction in our society, and its high prevalence among low educated and jobless individuals, the preventive educational program should be focused primarily on these high risk groups Conflict of interest: non declared