ارزيابي عملكرد هيدروليكي نهر پايه‌دار گلوبلند با مقطع سرريز لبه پهن با استفاده از نمونه‌ي شبيه‌ساز WIN-FLUME

An Assessment of a Long-Throated Flume with a Broad-Crested Weir Cross-Section for Flow Measurement

تجهيز نقاط تحويل به وسايل و ادوات اندازه‌گيري جريان از مهمترين اقداماتي است كه در جهت افزايش كارآيي آب و ارتقاي بازده‌ي آبياري در طي دهه‌ي اخير مورد توجه قرار گرفته است. همانند ساير شبكه‌هاي كشور، شبكه‌ي آبياري و زهكشي درودزن نيز با مشكل دقيق نبودن سازه‌ها و ادوات اندازه‌گيري، و عدم واسنجي آنها روبروست. در همين راستا، يكي از نهرهاي درجه‌ي دو شبكه‌ي آبياري درودزن به‌نام نهر ارديبهشت انتخاب شده و از سال 1386 تعداد 10 سازه نهر پايه‌دار گلوبلند در آن مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در اين پژوهش، سازه‌هاي نهر پايه‌دار گلوبلند واقع در ابتداي نهرهاي درجه‌ي3 به نامهاي T15 ،T19و T20 مورد بررسي قرار گرفتند. اندازه‌گيري ميداني طي يك فصل آبياري (90-91) با استفاده از يك دستگاه پروانه‌ي آبي كوچك با تكرار حداقل 3 و حداكثر 5 نوبت براي هر كدام از سازه‌ها انجام گرفت، و ضمن محاسبه‌ي بده، جداول و نمودارهاي بده- مقياس براي آنها ترسيم گرديد. داده‌هاي ميداني با رابطه‌ي زندپارسا (2008) مقايسه شدند و صحت رابطه در شرايط ميداني مورد تاييد قرار گرفت. با استفاده از شبيه وين- نهر پايه‌دار، عملكرد سازه شبيه‌سازي گرديدند. نتايج نشان دادند كه شبيه وين- نهر پايه‌دار قابليت طراحي، شبيه‌سازي و ارزيابي انواع سازه‌هاي نهر پايه‌دار گلوبلند را داراست و جدول، منحني و رابطه‌ي وايازي بده- مقياس را استخراج و ارايه مي‌دهد. سازه‌ي نهر پايه‌دار گلوبلند با مقطع سرريز لبه پهن در شرايط شبكه‌ي درودزن و شبكه‌هاي مشابه در بده‌هاي پايين در اندازه‌گيري جريان خطايي را بين 12 تا 21 درصد دارد، كه به‌مراتب بيش از خطا در بده‌هاي حداكثر است؛ لذا، با تغيير مقطع سرريز و شبيه‌ساز در شبيه وين نهر پايه‌دار، سازه‌اي دقيقتر در بده‌هاي كم (و حتي بده‌هاي زياد) ارايه شد، كه مي‌تواند در نقاط حساس شبكه‌هاي آب كشور مورد استفاده قرار گيرد

Water-use-efficiency, which is a matter of utmost importance in irrigated-agriculture in the water-short Iran, requires installation of accurate flow measurement devices on the outlets of delivery channels. Accuracy, low cost, and ease of installation and measurement are the criteria for a good measuring device. As a long-throated flume with a broad-crested weir cross-section had been studied in detail by Zand-Parsa, and the Win Flume software was available for the design of the flume and processing of the collected data, 10 such flumes were installed in 3, third degree channels in the Dorudzan Irrigation District in 2007; however, this study was implemented in the 2012 irrigation season, using 3-5 replication for each flume set up. Both our collected data and the Win Flume program validated the equation developed by Zand -Parsa. It was observed that the percentage error in measuring low flows ranged 12-21, which was much higher than that of the maximum flow? Based on these results, the large scale use of this device and the application of the Zand-Parsa equation are recommended.