سياست‏‌هاي حمايتي و توانمندسازي زنان

Assistance Polices and the Self-reliance of Women Headed Households

توفيق سياست‌‌هاي اجتماعي، به‌ويژه در بعد حمايتي و فقرزدايي زنان، به‌عنوان يكي از نشان‌گرهاي اداره مطلوب امور بخش عمومي ‌براي رفع محروميت و تبعيض در جامعه محسوب مي‌شود. ‌مقاله حاضر با اين ديدگاه، به بررسي رابطه بين سياست‏‌هاي حمايتي و توانمندسازي زنان مي‌پردازد. براي اين منظور برنامه‌‌هاي خودكفايي كميته امداد در مورد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش را با استفاده از روش پژوهش پيمايشي در شهر تهران مورد بررسي قرار داده است. با بهره‌گيري از ادبيات مربوط، به‌ويژه مكاتب رفاهي در خصوص پيامد‌هاي رفاهي از نوع مداخلات بيروني، دولتي يا شبه دولتي و غيره، فرض شده كه اين خدمات با توانمندي افراد تحت پوشش رابطه داشته ‏باشد. با اين‏حال اين ارتباط از ماهيت و كميت خدمات حمايتي و ويژگي‏‌هاي زمينه‌اي افراد تبعيت خواهد كرد. يافته‏‌ها نشان مي‏دهد كه خدمات ارايه شده در قالب برنامه‏‌هاي مذكور نقش قابل توجهي در بالابردن خوداتكايي جمعيت نمونه نداشته و فقط محدود به توانمندي آن دسته معدود از زناني بوده كه از خدمات خاصي مانند وام خوداشتغالي و خدمات آموزشي استفاده نموده‌اند و زمينه‏‌هاي مساعدتري داشته‌اند. در غالب موارد، اين خدمات به استقلال و ر‌هايي خانوار‌هاي مورد بررسي از نيازمندي منتهي نشده است. مقاله دليل اين امر را در مواردي چون ميزان اندك خدمات و عدم پوشش گسترده آن‌ها، فقدان برنامه مشخص و كارآمد براي توانمندسازي زنان و رويكرد سنتي حاكم در ارايه خدمات حمايتي به زنان ذكر مي‏كند.

This study attempted to examine the impact of Imam Khomeini Relief Committeeʹs self-reliant schemes, as one of its main assistance policies, on the empowerment of women-headed households using field research data and conducting survey research in the city of Tehran. Impacts of the schemes were investigated within the framework of financial (loan granting) and training (professional and technical oriented) services and programs. Based on the social policy literature, regarding the outcomes of external interventions (e.g. state, semi-state, etc.), it was assumed that the impact of the self-reliant programs would be high followed by respondentsʹ socio-economic and individual background and characteristics of the assistance services. The findings indicated that the services delivered within the framework of the self-reliant programs have not had a significant effect on enhancing the empowerment of the sample under study. The effect, if any, was only restricted to those who had a better socio-economic background and benefited from the committeeʹs particular services such as self-employing loans and training programs as well as. In most cases, the programs did not result significantly in the respondentsʹ self-reliance. The paper presents following factors accounting for this failure : the low quantity of the services granted, the lower level of the committeeʹs coverage regarding the type of its services for target population, lack of clear and effective programs for womenʹs empowerment in the committeeʹs scheme, and the traditionally- dominated approach towards women, particularly in delivering protective services.