رويكردي صورتگرايانه به شعر قيصر از منظر هنجارگريزي

A Formalistic Approach to Gheisarʹʹs Poetry from the Perspective of Deviation from Norms

اگرچه در شعر معاصر، به‌ويژه شعر قيصر، عوامل فراوان سياسي، اجتماعي، اقتصادي و غيره نقش دارند و محتواي اين اشعار با فضاي انقلاب، جنگ، شهادت و احساس دريغ و افسوس از به‌جاماندن از قافله شهدا و... ارتباط تنگاتنگ دارد، بررسي عوامل زباني از ديدگاه صورتگرايي و عيني نيز حايز اهميت است. يكي از موارد صورتگرايي در بررسي اشعار و به‌طور كلي متون ادبي، خواه نظم و خواه نثر، عنصر برجستهسازي است كه عناويني چون هنجارگريزي و هنجارآفريني را نيز شامل ميشود. هنجارگريزي به‌عنوان نگاهي نو در مواجهه با ادبيات و شعر از مهمترين مسايل شعر نو به حساب ميآيد. از اين طريق درمييابيم شاعر چه اندازه با اين شگردها و فنون در ايجاد حسّ و حال تازه، بخشيدن انسجام بيشتر به شعر، نظاممندسازي بهتر آن، تقويت بُعد موسيقايي و تاثيرگذاري عميقتر موفّق بوده است. اين مقاله تلاش مي كند به اين سوالات پاسخ دهد كه آيا قيصر به‌عنوان شاعر و هنرمند در اشعار خود از منظر هنجارگريزي دست به آفرينش هنري زده است يا خير؟ در چه محورهايي بيشتر از اين تكنيك هنري استفاده كرده است؟ نقاط قوت و ضعف وي در اين زمينه كدام است؟ با توجّه به اينكه اشعار قيصر ظرفيت طرح اين مهم را دارد، از اين ديدگاه به بررسي اشعار پرداخته شده و هنجارگريزي در اشعار او در سطوح سبكي، گويشي، واژگاني، نحوي، نوشتاري، معنايي، زماني و آوايي بررسي شده است.

In contemporary Poetry, especially in Gheisarʹs poems, various political, social and economic factors are included. Moreover, the content of these poems is closely related to revolution, war, martyrdom, and the regret of being left from martyrsʹ convey. However, there is a pressing need to investigate literary factors from a formalistic and objective stand point. One of the formalistic aspects in analyzing poems and literary texts in general is foregrounding which includes deviation from norms and establishing norms. Deviation from norms, as a new perspective in literature and poetry, is among the most substantial aspects of contemporary Poetry. Putting These techniques into practice, the degree of a poetʹs success becomes clear in developing a deep sense of freshness, more coherence and systematization in a poem, as well as reinforcing the musical dimension and leaving deeper impression. This paper attempts to answer the question whether Gheisar as a poet and artist has indeed created a piece of art in his poems in terms of deviation from norms. If so, in what dimensions has he used this artistic technique more frequently? A follow-up question is an evaluation of his work from this perspective. Since Gheisarʹs poems can be discussed adequately from this perspective, in terms of deviation form norms, their style, dialect, terminology, syntax, written format, semantics, temporal and phonetic aspects are also investigated.