آسيب شناسي زبان شناختي ترجمه هاي قرآن (بررسي موردي ترجمه هاي سوره واقعه)

Linguistic Pathology of the Translations of the Quran Case Study: Translations of Surah al-Waqi’ah

قرآن به عنوان كتاب هدايت گر انسان، براي بيان مفاهيم بلند خود از زباني بهره برده كه قابليت بستر سازي براي لايه هاي مختلف دلالتي آن را دارد. ترجمه اين مفاهيم از زبان قرآن به ساير زبان ها همواره مورد بحث بوده است. برخي نه تنها ترجمه را جايز ندانسته اند بلكه آن را تكفير نموده اند؛ اين درحالي است كه بسياري از علما از جمله علماي شيعه با جايز دانستن ترجمه قرآن، ضمن اعتراف به تمام قصوري كه زبان بشر دارد، ترجمه را راهي براي صدور اسلام و فرهنگ قرآني دانسته اند. اين مقاله، بعد از مرور نظريات مطرح شده درباره ترجمه قرآن و خصايص ترجمه بهتر، با بررسي هفت ترجمه از قرآن كريم از سوره واقعه يعني ترجمه مكارم، ترجمه آيتي، ترجمه فيض الاسلام،ترجمه الهي قمشه اي،ترجمه فولادوند، ترجمه صفارزاده و ترجمه صفوي در سطوح مختلف واژگاني، صرفي، نحوي، و بلاغي مي كوشد آسيب ها و لغزش هاي ترجمه هاي فارسي قرآن را بيان نمايد. برخي از قصور ترجمه ها به سبب ساختار دقيق و پيچيده زبان قرآني است كه باعث شده مترجمان يك ترجمه را بر ديگري ترجيح دهند اما برخي لغزش ها نيز به سبب غفلت در ساختار واژه و يا اسلوب صرفي، نحوي و بلاغي آن است، برخي نيز به ترجمه تفسيري دست زدند و بدون جداكردن اصل كلام از حواشي تفسيري به تفصيل و شرح دست زده اند.

The Quran, as a book of guidance for man, utilizes some kind of language to express its lofty concepts that includes enough contextal capacity for various layers of meaning. How to translate these concepts from the language of the Quran into other languages has constantly been the subject of various discussions among scholars. Some scholars have not only prohibited translation of the Quran, but have also anathemized such an undertaking. Meanwhile, a lot of scholars, including the Shiite ones, have not only consented to the translation of the Quran, but have regarded this undertaking as a means for the expansion of Islam and the Quranic culture admitting all the flaws and weaknesses of human language. Following a review of the observations made about the translation of the Quran and the characteristics of good translation and examimning the lexical, morphological, syntactic and rhetorical features of seven translations of Surah al-Waqi’ah, i.e. Makarem, Ayati, Faiz al-Islam, Elahi Qomshe’i, Fuladvand, Saffarzadeh and Safavi, the present article attempts to explore the defects and flaws of the Persian translations of the Quran. Some flaws of the translations result from the accurate and complicated structures of the langauge of the Quran causing the translators to prefer one kind of translation to another. However, some defects result from ignoring the lexical, morphological, syntactic and rhetorical aspects. At the same time, some translators have resorted to free translation and have interpreted the texts without distinguishing the original text from its interpretive shades.