مطالعه اثر عصاره آبي ريشه گياه جغجغه (Prosopis farcta) بر التيام زخم‌هاي ديابتي در موش‌هاي صحرايي ديابتي

Study of root aqueous extract of Prosopis farcta effect on wound healing of diabetic adult male rats

زمينه و هدف: بهبود زخم، فرايند پيچيده‌اي شامل 4 مرحله: هوميوستاز، التهاب، تكثير و بازسازي مجدد است. در بيماري ديابت قندي، فرايند بهبود زخم بسيار تضعيف شده است؛ از اين رو معرفي تركيبات جديد جهت تسريع التيام زخم، مورد استقبال واقع مي‌شود. انتظار مي‌رود گياه جغجغه (Prosopis farcta) با دارابودن اثرات ضدّ التهابي، ضدّ ميكروبي و ضدّ ديابتي خود، احتمالاً موجب تسريع فرايند التيام زخم‌هاي ديابتي گردد. لذا مطالعه حاضر به بررسي اثر عصاره آبي ريشه گياه جغجغه، بر روند ترميم زخم در موش‌هاي ديابتي پرداخت. روش تحقيق: در اين مطالعه تجربي، 18سر موش صحرايي نر نژاد ويستار، به طور تصادفي به 3 گروه كنترل سالم، كنترل ديابتي و گروه تيمار (ديابتي تيمار با عصاره ريشه گياه) تقسيم شدند. گروه‌هاي ديابتي، با تزريق STZ ديابتي شدند. در همه گروه‌ها، در دو طرف پشتي بدن، سه سوراخ به قطر 4 ميلي‌متر ايجاد شد. به مدت 2 روز، روزي 3 بار، گروه‌هاي تيمار تحت درمان موضعي با عصاره آبي ريشه گياه جغجغه وگروه‌هاي كنترل، تحت تيمار با نرمال‌سالين قرارگرفتند. در روزهاي 4، 8 و 10، از سوراخ‌هاي در حال ترميم، نمونه‌برداري مجدد (قطرmm 6) انجام شد. در بررسي بافت‌شناسي، تراكم سلول‌هاي التهابي و تشكيل مجدد اپي‌تليوم پوست و عروق خوني جديد، در ناحيه در حال ترميم، در همه گروه‌ها مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته‌ها: روند تشكيل سلول‌هاي التهابي (در روز 10 پس از پانچ)، ضخامت اپي‌تليوم (از روز4 تا 10) و تراكم عروق خوني (در روز 4 و 8)، در سوراخ‌هاي گروه ديابتي تيمار شده با عصاره آبي ريشه، به طور معني‌داري (001/0 > P و 01/0 > P) نسبت به گروه‌هاي كنترل تغيير نشان داد. نتيجه‌گيري: باتوجه به نتايج فوق، عصاره ريشه گياه جغجغه، احتمالا ًبا تسريع روند التهابي، تكثير اپي‌تليوم و تشكيل عروق خوني، داراي نقش موثر بر روند ترميم زخم‌هاي ديابتي است؛ هر چند مطالعات بيشتر در اين زمينه مورد نياز مي‌باشد.

Background and Aim: Wound healing is a complex process which is divided into four overlapping phases: heamostasis, inflammation, proliferation, and remodeling. In diabetic patients, progression of healing takes longer and thus using new medication to accelerate it is required. It is expected that Prosopis farcta which has antibacterial, antidiabetic and antiinflammation effects will facilitate diabetic wound healing. Thus, the present study aimed at investigation the effect of aqueous extract of Prosopis farcta root on wound healing in diabetic rats. Materials and Methods: In this experimental study, 18 wistar male rats were randomly divided into 3 equal groups: normal control, Diabetic- control, and experimental group (diabetes treatment with root extract). Diabetes was induced through intraperitoneally injection of Streptozocin (STZ). Then, in all groups, in two lateral posterial parts 3 holes (4 mm in diameter) were punched. For 2days, 3 times on each, the experimental group was locally treated with root aqueous extract of Prosopis farcta. In the control groups normal saline was used in the same way. On the 4th, 8th and 10th day after punching samples were collected from the healing hole (which were now 6 mm in diameter). Histological observations revealed inflammatory cells, reepithelization, and neovascularization in the areas. Results: Significant changes in proliferation of inflammatory cells (on the 10th day), epithelium thickness (on the 4th and 8th day,), more angiogenesis (on the 4th- 10th day) in the experimental wounds were compared with those in the diabetic control group (Respectively P < 0.001, P < 0.01). Conclusion: Considering the above findings, the extract of Prosopis farcta root, has effective roles on wound healing in diabetic rats, probably due to its anti- inflammatory, reepithelization, and neovascularization properties. However, more studies are needed in this respect.