بررسي غلظت فلزات سنگين در پساب و لجن كارخانه كاشي‌سازي شهر بيرجند در سال 1389

Evaluation of heavy metals concentration in the effluent and sludge of the tile factory in Birjand in 2010

زمينه و هدف: فاضلاب كارخانجات كاني غيرفلزي چون: كاشي و سراميك، حاوي مقادير زيادي از فلزات سنگين و مواد معدني مي‌باشند كه مي‌توانند مشكلاتي چون: آلودگي آب‌هاي زيرزميني و محيط‌زيست را سبب شوند. فلزات سنگين موجود در لجن دفع‌شده در محيط‌زيست به ميزاني بيش از حدود مجاز، مشكلاتي را براي آن ايجاد مي‌كند؛ لذا اين پژوهش با هدف بررسي غلظت آلودگي فلزات سنگين در پساب و لجن يك كارخانه كاشي‌سازي بيرجند انجام شد. روش تحقيق: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، از حوضچه‌هاي حاوي پساب و لجن خروجي كارخانه، مجموعاً تعداد 36 نمونه (18 نمونه پساب و 18نمونه لجن)، در خرداد ماه 1389 برداشته شد. تجريه و تحليل فلزات سنگين در نمونه‌ها، بر اساس روش‌هاي ذكرشده در استاندارد متد (3010) انجام گرديد. يافته‌ها: در نمونه‌هاي پساب گرفته‌شده از حوضچه‌هاي ته‌نشيني كارخانه، ميانگين غلظت روي، كادميوم، كروم و سرب به ترتيب: 235/0±135/0، 022/0±21/0، صفر و 017/0±064/0 ميلي‌گرم بر ليتر به دست آمد كه غلظت اين عناصر در تمام نمونه‌هاي تهيه‌شده از پساب شش حوضچه ته‌نشيني كارخانه، كمتر از حدود مجاز استاندارد سازمان حفاظت محيط زيست ايران بود. در نمونه‌هاي گرفته‌شده از لجن حوضچه‌هاي ته‌نشيني، ميانگين غلظت روي، كادميوم، كروم و سرب به ترتيب: 15/278±00/3160، 95/352±52/1493، 55/17±18/22 و 5/737±11/1139 ميلي‌گرم بر كيلوگرم به دست آمد كه ميانگين غلظت Cd و Zn كمتر و ميانگين غلظت عناصر Pb و Cr بيشتر از حدّ مجاز استاندارد سازمان محيط زيست آمريكا (EPA) براي كاربرد لجن در زمين بود. نتيجه‌گيري: مقدار فلزات سنگين در فاضلاب كارخانجات كاشي و سراميك‌سازي، بالاتر از استانداردهاي زيست‌محيطي است كه نيازمند نظارت‌هاي لازم از طرف نهادهاي نظارتي مي‌باشند.

Background and Aim: Sewage of non-metallic and mineral industrials such as tile and ceramic contain a large amount of heavy metals and minerals which can cause problems such as contaminating underground water and polluting the environment. Thus, the present study was done to evaluate heavy metals concentration in the effluent and sludge of the tile factory in Birjand. Materials and Methods: In this descriptive analytical study, 36 samples were taken from six pools in June 2010 (18 samples from the effluent and 18 samples from the sludge). Analysis of the rate of the heavy metals in the samples was done on the basis of the procedures mentioned in 3010 Standard Method book. Results: It was found that mean concentration of the heavy metals Zn, Cr, Cd, and Pb in the effluent samples was 0.135±0.235, 0.21±0.022 , 0 ,and 0.064± 0.017 mg/l ; respectively. These concentration levels were less than permissible standards of the Iranian Environmental Protection Agency (EPA). But, in sludge deposited on the bottom ponds, concentration of the heavy metals Zn, Cr, Cd, Pb was 3160±278.15, 1493.52±352.95 , 22.18±17./55 , and 1139.11±737.5 mg/kg ;respectively. The concentrations of Cd and Zn were less than those in the American EPA Standards, but Pb and Cr concentrations were more than EPA Standards to permit the use of sludge in the land. Conclusion: It was revealed that in the effluent of tile and ceramic industries heavy metals concentrations are higher than the environmental standards, which requires more supervision and surveillance of the environmental agencies.