تعيين فون آنوفل‌هاي شهرستان قاينات استان خراسان جنوبي در سال 1390

Identifying Anophele fauna in Qayenat city in the South khorasan Province (2010-2011)

زمينه و هدف: پشه‌هاي آنوفل، تنها ناقلين بيولوژيك بيماري مالاريا مي‌باشند. از آنجا كه كنترل ناقلين، بدون شناسايي آنان و آشنايي با بيولوژي‌ آنها امكان‌پذير نيست، مطالعه حاضر، به‌منظور تعيين هويّت پشه‌هاي آنوفل مناطق شهرستان قاينات و شناسايي پناهگاه‌هاي داخلي و خارجي آنها طراحي گرديد. روش تحقيق: لارو، شفيره و بالغين پشه‌هاي آنوفل، در مطالعه‌اي توصيفي- مقطعي از فروردين 1389 تا آبان‌ماه 1390، در روستاهاي مناطق دشت و كوهستاني شهرستان قاينات صيد گرديدند. صيد بالغين به روش صيد دستي و صيد جمعي، از پناهگاه‌هاي داخلي و خارجي (انساني و حيواني) و نمونه‌برداري از لارو، از زيست‌گاه‌هاي لاروي مختلف به روش ملاقه‌زني انجام گرديد. نمونه‌هاي صيدشده، براي تعيين گونه به آزمايشگاه منتقل و با استفاده از كليد معتبر تشخيص آنوفل‌هاي بالغ و لارو ايران شناسايي شدند. يافته‌ها: در مجموع، 2165 نمونه شامل: 1711 لارو و 454 بالغ از مناطق مختلف شهرستان قاينات صيد شد. پس از شناسايي و تاييد نمونه‌ها، چهار گونه تشخيص داده شد. درصد گونه‌اي نمونه‌هاي صيدشده به ترتيب: آنوفل سوپرپيكتوس 02/72، آنوفل مولتي‌كلر 09/27، آنوفل ساكاروي 44/0 و آنوفل تورخداي 44/0 بود. بيشترين وفور آنوفل‌ها، در ماه‌هاي تير و مرداد گزارش شد. نتيجه‌گيري: با توجه به وفور بالاي آنوفل سوپرپيكتوس و شرايط منطقه، ضروري است پيش‌بيني‌هاي لازم در زمينه طراحي برنامه جامع كنترل ناقلين مالاريا، به‌منظور پيشگيري از بروز اپيدمي بيماري در فصول مساعد سال مدّ نظر قرار گيرد.

Background and Aim: Biological vectors of malaria are only anopheles mosquitoes. Since the vector control without identifying them and understanding their biology is not possible, the present study was designed to identify anopheles fauna in different areas of Qayenat city and their internal or external shelters. Materials and Methods: Larvae, pupae, and adults of anopheles mosquitoes were collected from their internal and external shelters in rural areas in plains and mountainous spots in Qayenat city during a cross-sectional and descriptive study between April 2010 and October 2011. This was done either singularly or collectively through taking samples of the larvae from various inhabitats through scooping. The caught samples were transferred to laboratory in order to determine their type using the valid key to identify adult anopheles and larvae in Iran (Shahgvdyan). Results: A total of 2165 samples including 1711 larvae and 454 adults were collected from different parts of Qayenat city. After identification and validation of the samples 4 species of Anopheles were diagnosed. The samples were superpictus, multicolor, sacharovi, and turkhodai with the percent 72.2%, 27.9%, 0.44%, and 0.44%; respectively. Most abundant Anopheles were reported to exist in the months of July and August. Conclusion: Regarding the high frequency of superpictus anopheles in the area and its condition, it is necessary to make essential provision for a comprehensive program to control malaria In order to prevent outbreaks of the epidemic in suitable seasons of the year