«امكانِ ازخودبيگانگي» از منظر قرآن و انديشمندان مسلمان

"The Possibility of Alienation" in the View of the Quran and Muslim Thinkers

انديشمندان مسلمان كه درباره انسان‏شناسي پژوهش نموده‏اند، بر اين باورند كه انسان‏ها حقيقت و واقعيتي دارند كه با كلماتي مانند «من» و «خود» به آن اشاره مي‏نمايند. «من» و «خود»، با اينكه ارزشمندترين شي‏ ، نزد آنان است، در بسياري از اوقات مورد غفلت و فراموشي واقع شده، درنتيجه، انسان‏ها از خود بيگانه مي‏شوند. تحقيق حاضر با مدنظر قرار دادن آيات قرآن كريم و بررسي ديدگاه انديشمندان مسلمان، درصدد تبيينِ «امكانِ ازخودبيگانگي» بوده، به اين نتيجه رهنمون گرديده است كه حقيقت و واقعيت انسان، نفس اوست كه ذومراتب مي‏باشد. رشد و تعالي اين حقيقت، وابسته به ارتباط داشتن با خدا و توجه به مرتبه عالي آن است؛ به‏گونه‏اي كه اگر انسان، خدا و يا مرتبه عالي آن را فراموش نمايد و با آنها بيگانه شود، از خود بيگانه خواهد بود. از اين جهت بسياري از انسان‏ها نسبت به خدا و مرتبه عالي نفس بي‏توجه هستند، نه تنها «امكانِ ازخودبيگانگي»، بلكه وقوع آن نيز ثابت مي‏شود.

Muslim thinkers who have investigated anthropology believe that people have a reality and they use such terms as "I" and "self" when they refer to it. Although "I" and "self" are very valuable thing for them, they are often ignored and this causes people to be alienated. The present paper tries to expound the "possibility of alienation" in the light of the Quranic verses and Muslim thinkersʹ view. It concludes that manʹs reality is represented in his soul which has different stages. The development and transcendence of this reality is contingent upon oneʹs relationship with God and knowledge of its high stage. Therefoe, if man forgets God or its high stage and cuts himself from them, he will be alienated. Since most people do not even think of God and the high stage of soul, not only "the possibility of alienation" but also its recognition are proven