زمين شناسي، دگرساني، كاني‌سازي و ژيوشيمي محدوده ي خونيك، جنوب‌ بيرجند

Geology, alteration, mineralization and geochemistry of Khunik area, south of Birjand

منطقه ي خونيك در شرق ايران و در 106 كيلومتري جنوب بيرجند واقع شده است. پي جويي اوليه در اين منطقه با پردازش داده هاي ماهواره اي آستر به روش نقشه برداري زاويه ي طيفي براي مشخص كردن زون هاي احتمالي دگرساني صورت گرفت، كه براساس مشاهدات صحرايي، نتايج رضايت‌بخشي را فراهم كرد. اين گستره شامل برونزدهايي از آتشفشاني هاي پاليوسن- ايوسن بود كه واحدهاي متعدد نيمه عميق با تركيب حدواسط به حالت تلسكوپي در آن ها نفوذ كرده اند. دگرساني با برخي از اين واحد ها در ارتباط است. دگرساني هاي اصلي شامل پروپيليتيك، آرژيليك و سريسيتيك مي شوند. كاني سازي در سطح به‌صورت افشان و برش گرمابي مشاهده مي شود. حداكثر مقدار پراكندگي عناصر طلا، نقره و آرسنيك در رسوب هاي آبراهه‌اي در مناطقي است كه در بالادست آن زون هاي دگرساني پروپيليتيك، آرژيليك- سيليسي و برش گرمابي وجود دارند. گستره ي تغييرات عناصر در نمونه هاي ژيوشيميايي بر مبناي سنگ به‌صورت زير است: طلا 2 تا 4600 ميلي گرم در تن، نقره 40 تا 9080 ميلي گرم بر تن، آرسنيك 7 تا 134 گرم بر تن، مس 21 تا 601 گرم بر تن، ، سرب 4 تا 1485 گرم بر تن،. بيشترين ميزان طلا و نقره در واحدهاي هورنبلند مونزوديوريت پورفيري و مونزونيت پورفيري ديده مي شوند. نوع كاني سازي كه به صورت پراكنده و همراه با برش گرمابي است، گسترش دگرساني‌ها و نيز ارتباط آن ها با سنگ‌شناسي و زمين‌شناسي ساختاري، نشانه ي حضور يك كانسار نوع طلاي اپي ترمال است.

Khunik area is located in eastern Iran, about 106 km south of Birjand. Preliminary prospecting in the area, using ASTER mineral mapping (SAM) for locating possible alteration zone in the area provided satisfactory results when checked with field observation. The area comprises outcrops of Paleocene to Eocene volcanics, which was intruded telescopically by several subvolcanic intermediate bodies. Alteration is related to some of these units. The main alteration types are propylitic, argillic and sericitic. Mineralization observed at the surface as disseminated and hydrothermal breccia. Maximum amount for distribution of gold, silver and arsenic are in places within stream sediments where upstreams alteration zone of propylitic, argillic-silicified and hydrothermal breccia are located. The range of variation for elements in the lithogeochemistry samples are as follows: Au from 2 to 46000 ppb, Ag from 40 to 9080 ppb, As from 7 to 134 ppm, Cu from 21 to 601 ppm, Pb from 4 to 1485 ppm. The highest Au and Ag anomalies are associated with hornblende monzodiorite porphyry and monzonite porphyry. Type of the mineralization, as disseminated and associated with hydrothermal breccia, the extent of alteration and its relation with lithology and structural geology indicate the presence of an epithermal gold deposit.