تركيب تورمالين در پگماتيت هاي چاه رويي، جنوب غربي نهبندان

Tourmaline composition of Chah rouii pegmatites, southwest of Nehbandan

در منطقه ي چاه رويي جنوب غربي نهبندان، پگماتيت هاي تورمالين داري وجود دارند كه از نظر جايگيري در صحرا به دو شكل اند: درون توده ي گرانيتوييدي چاه رويي (نوع CH) و در سنگ هاي دگرگون اطراف توده ي گرانيتوييدي (نوع D). بر اساس بررسي هاي سنگ نگاري و تجزيه ريز كاو الكتروني، نوع تورمالين در هر دو پگماتيت، دراويت- شورل و در گروه قليايي كه در آنها ميزان آلومينيم بالاست و داراي جانشيني هاي قليايي و پروتون زدايي اند. بر اساس نمودارهاي عناصر نادر خاكي و عنكبوتي در تورمالين، روند هر دو نوع پگماتيت تقريباً مشابه ولي ميزان عناصر متفاوتند، كه علت بالا بودن ميزان عناصر كم مقدار (Trace elements) در تورمالين-هاي موجود در پگماتيت هاي نوع CH، قرار گرفتن در سنگ هاي گرانيتوييدي است. بنابراين، بر اساس بررسي هاي انجام شده، به نظر مي رسد كه تورمالين در اثر فرآيندهاي ماگماي گرانيتوييدي چاه رويي در مراحل تاخيري- گرمابي با سنگ هاي دگرگون ده سلم موجود در اطراف توده ي گرانيتوييدي تشكيل شده است. تغييرات دمايي در تشكيل نوع كاني هاي موجود در پگماتيت ها موثر و داراي اهميت زيادي است.

The Chah ruii area in southwest of Nehbandan contains two types of tourmaline pegmatites. Type one (type CH) pegmatites are found in the granitoid body and type two (type D) pegmatites in metamorphic rocks around the granitoid. Based on petrography and electron microprobe analyses these tourmalines show schorl- dravite, and located in alkali groups and have high Al contents and deprotonation-substitution and alkali- substitution. The spider and REE diagrams in tourmaline indicate that both groups have similar patterns but the rate of trace elements are different, and the reason for more rate of trace elements in tourmaline CH type are setting in granitoid rocks. Then, based on analytical studies, it appears that tourmalines form by interaction of postmagmatic/ residual or hydrothermal fluids related to Chah ruii granitic magma with Deh Salm metamorphic rocks. Temprature variations in formation of mineral types in the pegmatites are very important.