آسيب شناسي روش توسعه علوم انساني در ايران

Pathology of Method of Development of Humanities in Iran

مقاله حاضر تلاش دارد تا ابتدا به تشريح مباني توسعه معرفت علمي و سپس بر اساس آن به آسيب شناسي توسعه معرفت علمي در حوزه علوم انساني ايران بپردازد. توليد و توسعه معرفت علمي در علوم انساني مبتني بر مفاهيم انتزاعي، معرفت شناختي، هستي شناختي و روش شناختي شكل مي‌گيرد. بدون توجه به اين مباني كه تعيين كننده اسلوب معرفتي مي‌باشند، علم شكل نمي گيرد و توسعه معرفت ايجاد نمي شود. بر اساس اين مباني، جهان بيني در ديدگاه اسلامي متفاوت از پارادايم در انديشه غربي است. حاصل اين تفاوت، تمايز ماهوي علم ديني (اسلامي) از علم غيرديني (غربي) خواهد بود. توسعه علوم انساني در ايران دچار كاستي هايي است كه سه نمونه برجسته آن عبارت است از: فقدان مباني معرفتي مشخص و مبتني بر جهان بيني اسلامي، ضعف نظريه پردازي و ايجاد نوعي از توسعه معرفت علمي كه عمدتاً مشكل مدار است تا مسيله محور، در نهايت اينكه اين نوع توسعه معرفت عمدتاً برون زا است تا درون زا. مقاله حاضر با نگاهي به آرا انديشمندان، مختصات فوق را بررسي مي‌كند.

This Paper attempts to define the basis of development of scientific Knowledge and then based on that explanation to ponder on the pathology of the development of scientific knowledge in the field of humanities in Iran. Production and development of scientific knowledge in humanities takes shape based on abstract concepts, epistemology, ontology and methodology. Science will not be formed and knowledge will not develop without taking these elements which form the method of knowledge into account. On these Bases, world view from Islamic perspective differs from paradigm in the western thinking. The outcome of this difference is the essential distinction of religious (Islamic) science from non-religious (western) science. Development of humanities in Iran suffers some shortcomings including the following three prominent cases: lack of specific knowledge foundations based on Islamic world view, theorization weakness and creating a form of development of scientific knowledge which is mainly difficulty-oriented rather than problem-oriented and finally this type of development of knowledge is largely exogenous thanendogenous . This paper examines the above features from the perspectives of various scholars.