بررسي مورفولوژيكي برخي ژنوتيپ‌هاي انگور وحشي مناطق سردشت و پيرانشهر

Morphological Study of some Wild Grape Genotypes of Sardasht and Piranshahr Regions, Iran

به منظور ارزيابي تنوع صفات مورفولوژيك تعدادي از ژنوتيپ‌هاي انگور وحشي در دو ناحيه جنگلي سردشت و پيرانشهر و بررسي ارتباط آن‌ها با انگور محلي (رقم زراعي رشه) اين مطالعه در سال‌هاي 1388 و 1389 انجام شد. در سال اول و بر اساس جنسيت گل، بوته‌هاي وحشي انگور شناسايي و پلاك‌كوبي شدند و در همان مناطق نيز از باغات ديم چندين بوته انگور محلي رشه مشخص شد. در مراحل مختلف فنولوژيكي و بر اساس توصيف نامه بانك ژن جهاني براي انگور، صفات مرتبط با نقطه رشد انتهايي، شاخه جوان، برگ جوان، برگ بالغ و ميوه در تمامي بوته‌هاي انتخاب شده اندازه‌گيري و ثبت شدند. نتايج نشان داد كه بين ژنوتيپ‌هاي انگور وحشي تفاوت زيادي بين صفات گياه‌شناسي وجود داشت. فراواني پايه‌هاي ماده نسبت به نر به صورت 3 به 13 بود. بيشتر نقاط رشد انتهايي ژنوتيپ‌هاي بررسي شده داراي تراكم كرك خوابيده زياد و پهنك برگ سه لوبي بود. بر اساس تجزيه كلاستر، تمامي ژنوتيپ‌هاي انگور وحشي و رقم زراعي رشه در سه گروه مختلف قرار گرفتند. گروه اول تنها شامل ژنوتيپ PR1 (از پيرانشهر)، گروه دوم شامل تمام ژنوتيپ‌هاي انگور وحشي سردشت و پيرانشهر و گروه سوم تنها شامل رقم زراعي رشه بود. در اين گروه‌بندي تشابه بالايي بين ژنوتيپ‌هاي GH7، GH5، GH3، GH6، PR8، PR3، PR4، PR5 و PR8 مشاهده شد. انگور رشه تشابه بسيار كمي با انگورهاي وحشي مورد مطالعه نشان داد.

To evaluate the variation in morphological traits of some wild grape genotypes in Sardasht and Piranshahr forests and their relationship with Rasha grape cultivar, this research was conducted. In the first year wild grapevine genotypes were identified and marked by plaques based on the sexuality of flowers. In the same regions some plants of Rasha cultivar in vinegards were also marked. In different phenological stages, based on global gene bank descriptor for grape, different traits related to growth end point, young stem, young leaves, mature leaves and fruit were measured and recorded. Results showed differences between various traits in wild genotypes. The frequency ratio of female accessions to male grapes was 3:13. Based on cluster analysis, all genotypes of wild and cultivated Rasha grape were divided into three groups. The first group consisted of genotype PR1 from Piranshahr, in the second group all wild grape genotypes of Piranshahr and Sardasht and in the third group only cultivated Rasha cultivar were located. In this clustering, the high similarity was observed between GH7 and GH5, GH3 and GH6 and PR8, PR3 and PR4, PR5, and PR8, respectively. Rasha cultivar showed very little similarity with the wild grapes.