اثر قيمت گذاري بلوكي افزايشي بر مصرف آب شرب در استان هاي كشور

The Impact of Increasing Block Pricing on the Residential Water Consumption in Iranian Provinces

حاكميت اقليم هاي خشك و نيمه خشك در پهنه وسيعي از كشور و افزايش مصرف آب ناشي از رشد جميعيت و رشد شهرنشيني در سال هاي اخير، برنامه ريزي دقيق تر و عملكرد كاراتر در جهت تخصيص بهينه و حفاظت از منابع آبي كشور را ضروري مي سازد. در دهه هاي اخير بسياري از كشورها از جمله ايران، براي كنترل و مديريت مصرف آب شرب، سياست قيمت گذاري بلوكي افزايشي را كه نوعي تعرفه تصاعدي است انتخاب كرده اند. در اين مقاله، براي بررسي اثر قيمت گذاري بلوكي افزايشي بر مصرف آب شرب، از آمار سري زماني- مقطعي سال هاي 1383 تا 1387 استان هاي كشور استفاده شده و الگوهاي قيمت متوسط و قيمت نهايي تقاضاي آب شرب با بهره گيري از روش داده هاي تابلويي (اثرات ثابت) برآورد شده است. همچنين، ميزان اثرگذاري متغيرهاي جوي و درآمد خانوار بر مصرف آب شرب كشور در دوره مورد بررسي تعيين شده است. نتايج حاصل از برآورد مدل و مقايسه ضرايب متغيرهاي دو الگوي قيمت متوسط و قيمت نهايي نشان مي دهد كه در دوره مورد بررسي، سياست قيمت گذاري بلوكي افزايشي در مجموع نتوانسته است به طور كارا باعث كنترل مصرف آب شرب در كشور شود.

Dominance of arid and semiarid climate in a vast area of Iran along with the water consumption growth necessitates a more sophisticated planning, a more efficient operation towards an optimal allocation and conservation of water resources in the country. In recent decades many countries, including Iran, have adopted increasing block tariffs for domestic water management. This policy is based on a progressive tariffs applied to control and manage the residential water consumption. In this paper, we developed a panel data model to investigate the impact of increasing block pricing on the residential water consumption during 2004-2008. The average and marginal price models of demand for residential water have been estimated to examine the effects of households’ income and the climate conditions on the residential water consumption. Results show that the increasing block pricing system has not efficiently controlled the residential water consumption in Iran.