ارزيابي سيستم اطلاعات بيمارستان ده بيمارستان دولتي زير نظر دانشگاه علوم پزشكي اصفهان

Assessment of Hospital Information System: Ten Governmental Hospitals under Supervision of Isfahan University of Medical Sciences, Iran

مقدمه: سيستم اطلاعات بيمارستان نقش مهمي در افزايش كيفيت درمان در بيمارستان‌ها دارد. سيستم اطلاعات بيمارستان به عنوان نظام اطلاعاتي تلقي مي‌شود كه مي‌تواند تاثير فراوان بر اثربخشي و كارايي مديريت بيمارستان داشته باشد. نظام ارزيابي به عنوان يكي از مباحث مهمي است كه در نظام مديريت مورد تاكيد فراوان قرار گرفته است. در اين مقاله به ارزيابي سيستم اطلاعات بيمارستان (HIS يا Hospital information system) بر اساس مدل Ahitof and Newman پرداخته شده است و هدف كلي اين پژوهش، ارزيابي سيستم اطلاعات بيمارستان‌هايي بود كه از نرم‌افزار كوثر (نسخه‌ي جديد) استفاده مي‌كردند. روش بررسي: تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر روش، توصيفي و پيمايشي از شاخه‌ي‌ ميداني بود كه در سال 1391 انجام گرفت و ابزار جمع‌آوري اطلاعات داده‌هاي آن آميزه‌اي از ابزار كتابخانه‌اي و ميداني بود. جامعه‌ي آماري اين پژوهش، ده بيمارستان بود كه زير نظر دانشگاه علوم پزشكي بودند و همه از سامانه‌ي كوثر ياري گرفتند. جامعه‌ي آماري اين پژوهش 209 نفر از اپراتورهاي شيفت صبح بودند كه با توجه به محدود بودن حجم جامعه، نيازي به نمونه‌گيري نبود و كل جامعه از طريق سرشماري مورد بررسي قرار گرفت. در اين پژوهش از پرسش‌نامه‌ي استاندارد Ahitof and Newman استفاده شد و عمليات بومي‌سازي انجام گرفت. پرسش‌نامه شامل 37 سوال بر اساس طيف پنج گزينه‌اي ليكرت بود. روايي محتوايي سوالات پرسش‌نامه از طريق پانل نخبگان (از 5 نفر از اساتيد متخصص در سيستم‌هاي اطلاعاتي مديريت و مسوولين HIS با سابقه‌ي بالا) تاييد شد و پايايي آن نيز از طريق Alpha Cronbakh، 85/0 محاسبه گرديد (در صورتي كه ضريب پايايي از 75/0 بيشتر مي‌شد مورد قبول بود). جهت تحليل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. يافته‌ها: نتايج مربوط به پرسش‌نامه نشان داد كه از سه فرضيه‌ي پژوهش (يعني وجود ابعاد زماني، محتوايي و ساختار) دو فرضيه يعني ابعاد زماني و محتوا در سطح اطمينان 95/0 مورد تاييد قرار گرفتند و در سطح ساختار در حد مطلوبي نبوده است. نتيجه‌گيري: HIS حاكم بر سازمان از لحاظ به موقع بودن، به هنگام بودن، صحت، مرتبط بودن، ايجاز و تناسب در وضعيت مطلوبي بوده اما از لحاظ بسامد، دوره‌ي زماني، جامعيت در حد مطلوبي نبود و نياز به ارايه‌ي راه‌حل‌هايي براي آن‌ها است. نياز است سيستم اطلاعات بيمارستان از لحاظ ساختاري مورد بازنگري و تجديد نظر قرار گيرد و نياز است كه اطلاعات با جزييات بيشتر و در قالب نمودارهاي آماري متفاوت ارايه گردد و نيز نسخه‌ي سوم نرم‌افزار كوثر با اصلاحات جديد ارايه گردد. واژه‌هاي كليدي: سيستم‌هاي اطلاعات بيمارستان؛ ارزيابي؛ بيمارستان‌ها؛ مدل Ahitof and Newman

Introduction: Hospital information system (HIS) plays an important role in enhancing the quality of remedy in hospitals. HIS is considered as an information system that may have great influence on the effectiveness and efficiency of hospital management. Evaluation system is one of the most important issues that is greatly emphasized in the management system. This paper evaluate HIS based on Ahituv and Neumann model. The general objective of this study was to assess HIS in hospitals where Kowsar software is in use. Methods: This study used a descriptive-field survey approach and carried out in 2012. The data were collected via both field and library sources. Subset of this research contained ten governmental hospitals under supervision of Isfahan University of Medical Sciences, Iran. Indeed, the Kowsar software was installed in all the studied hospitals. Since the number of subjects was 209, it was feasible to use all staff. The volunteers were given localized questionnaires based on Ahituv and Neumann model indices (time, content, and structure) to assess the HIS. The questionnaire included 37 items with regard to the fivechoice likert scale. The elite panel confirmed questionnaire content validity. In addition, reliability was calculated via Cronbach’s alpha (0.85). Results: Data analysis showed that there were two true hypotheses among the three. In fact, both time and content were verified with 0.95 reliability rate but the structure was not in an acceptable level. Conclusion: The HIS governing the organization was in a proper condition in terms of timeline, accuracy, relevancy, and appropriateness of brevity; however, in terms of frequency, period, and universality it was not satisfactory and needed modification. HIS basically requires restructuring and also detailed information and several figures and charts to illustrate statistical outputs. Altogether, a newer version of Kowsar can be released to overcome the drawbacks. Keywords: Hospital Information Systems; Evaluation; Hospitals; Ahituv and Neuman Model