استفاده از P32 براي تعيين سويه موثر ميكوريزاي هم‌زيست با جو (Hordeum vulgare L.) و يونجه (Medicago sativa L.)

32P usage for assessment of the effective mycorrhizal fungus strain for symbiosis with barley (Hordeum vulgare L.) and alfalfa (Medicago sativa L.)

تكنيك‌هاي هسته‌اي براي تعيين مجاورت، اندازه‌گيري ميزان انتقال و تبادل عناصر بين گياه و قارچ‌هاي ميكوريزا و انتخاب سويه موثر ميكوريزا در گياهان استفاده مي‌شود. به اين منظور، دو آزمايش گلداني جداگانه در قالب طرح كاملاً تصادفي براي تعيين بهترين سويه ميكوريزاي هم‌زيست با يونجه و جو از ميان 4 سويه شامل Glomus mosseae، G. etanicatum، G. intraradices و تركيبي از سويه‌هاي مختلف (G. mosseae،G. fasciculatum و Gigaspora hartiga) با استفاده از تكنيك راديوايزوتوپي در پژوهشكده كشاورزي، پزشكي و صنعتي سازمان انرژي اتمي ايران واقع در كرج انجام شد. اعمال P32 در مرحله حداكثر رشد رويشي صورت گرفت. با استفاده از دستگاه شمارش‌گر بتا ميزان واپاشي ارزيابي شد. در جو سويه G. mosseae قابليت و توانايي جذب P32 بيش‌تري نسبت به سويه‌هاي ديگر داشت. گياهان هم‌زيست با اين سويه داراي اكتيويته برگ، ساقه و سنبله بيش‌تري بودند. همچنين اين گياهان كارايي بيش‌تري در تجمع ماده خشك اندام هوايي داشتند. يونجه هم‌زيست با سويه G. mosseae بيش‌ترين ميزان وزن خشك اندام هوايي، اكتيويته P32 در برگ و ساقه و اكتيويته ويژه را داشت. در كل سويه‌ها در ايجاد هم‌زيستي با يونجه و جو تفاوت داشتند. ولي كارايي سويه G. mosseae در جذب P32 سبب افزايش رشد و توليد ماده خشك بيش‌تر به‌وسيله جو و يونجه شد كه مي‌توان آن را به‌عنوان سويه برتر معرفي نمود.

Nuclear approaches are used to determine neighboring and measurement of translocation and nutrients exchange rate between plant and mycorrhizal fungus and selection of effective mycorrhizal strain. Two pot experiments were carried out for determining the effective mycorrhizal fungi strains in alfalfa and barley at Agricultural, Medicinal and Industrial School, Institute of Nuclear Science and Technology, Karaj, Iran. Strains were consisted of G. mosseae, G. intraradices, G. etanicatum and mixed strain (combination of G. mosseae, Giagaspora hartiga and G. fasciculatum) with radioisotope technique. 32P added in the maximum vegetative growth stage to the pots. 32P activity in plant samples were counted by B counter (Multi low level counter FHT770-Eberline Co.). In barley, G. mosseae had more ability of 32P uptake than other strain. These plants had the highest 32P activity of leaf, stem and spike and had higher efficiency in shoot biomass accumulation. Alfalfa- G. mosseae relation were produced the highest shoot dry weight, 32P activity in leaf and stem and specific activity. In general, the strains were different in symbiosis with alfalfa and barley. But, efficiency of G. mosseae in 32P uptake enhanced growth and dry matter production by alfalfa and barley, so G. mosseae can be introduced as an effective strain for both alfalfa and barley.