گزارش يك گونه از كنه هاي خانواده Parasitidae (Acari: Mesostigmata) از ايران

A new record of the family Parasitidae (Acari: Mesostigmata) from Iran

كنه هاي خانواده ي Parasitidae با بيش از 400 گونه ي شناخته شده، داراي پراكنش جهاني بوده و شكارگران آزادزي هستند كه از تخم و مراحل نابالغ بندپايان خاك زي و نماتدها تغذيه مي كنند (1). اين خانواده شامل دو زير خانواده ي Pergamasinae و Parasitinae است كه اعضاي زير خانواده ي Pergamasinae اغلب به زيستگاه هاي نسبتاً پايدار مانند لاش-برگ كف جنگل ها و چمن زارها، خزه ها و علف هاي دريايي پوسيده تمايل دارند و روابط هم سفري در بين اعضاي اين زير خانواده تا كنون مشاهده نشده است. اعضاي زير خانواده ي Parasitinae در زيستگاه هاي ناپايا مانند كود، كمپوست، آشيانه ي پستانداران و حشرات كوچك و ديوتونمف آن ها نيز اغلب به صورت هم سفر يا فورتيك (Phoretic) روي حشرات يافت مي شوند (4). جنسSaprogamasus Willmann, 1949 با معرفي گونه ي S. ambulacralis Willmann, 1949 با دارا بودن صفحات پيش سينه اي كوچك و اسكلروتيني، صفحه ي سينه اي با حاشيه ي عقبي مستقيم، صفحات پس سينه اي مجزا و بدن كم اسكلروتيني از جنس Trachygamasus Berlese, 1905 جدا معرفي شد كه اين طبقه بندي توسط عده اي از متخصصان پذيرفته شد، اما اغلب متخصصان معتقد به مترادف بودن اين دو جنس هستند كه ما نيز از طبقه بندي اخير پيروي مي كنيم (1). از ميان گونه هاي گزارش شده از ايران كه متعلق به 11 جنس هستند تنها يك گونه از كنه هاي اين جنس با نام T. gracilis Karg, 1971 از روي لاشه موش از ايران گزارش شده است (2, 3). در بررسي هاي انجام شده روي كنه هاي ميان استيگماي خاك زي در شمال غرب استان كرمان و نيز ميان استيگمايان مرتبط با سخت بالپوشان در منطقه ي بم، كنه ي T. ambulacralis از خاك و لاش برگ در منطقه ي ماني (17/1/1391) و همچنين مرتبط با سوسك Oryctes elegans Prell در منطقه ي سه كهور (7/2/1391) جمع آوري و شناسايي شد كه گونه اي نزديك به T. gracilis و گزارشي جديد براي فون كنه هاي ايران است. اين گونه با داشتن بدن بزرگ تر (900-700 ميكرومتر)، وجود 18-15 جفت موي اُپيستونوتال، شش جفت موي پيش-مخرجي روي صفحه ي شكمي و صفحات پيش سينه اي كوچك و ذوزنقه اي شكل از گونه ي نزديك (T. gracilis) كه داراي بدن كوچك تر (475-400 ميكرومتر)، 15-14 جفت موي اُپيستونوتال، هفت جفت موي پيش مخرجي روي صفحه ي شكمي و صفحات پيش سينه اي بزرگ تر و تقريباً دايره اي شكل مي باشد قابل شناسايي است. گونه ي T. ambulacralis جمع-آوري شده از ايران با دارا بودن ويژگي هاي فوق و طول ايديوزوما 713-688 ميكرومتر از گونه ي T. gracilis تفكيك مي شود.

The cosmopolitan mites of the family Parasitidae, including more than 400 identified species, are free-living predators that feed on eggs and immature stages of the other soil inhabiting microarthropodes and nematodes (1). The family includes two subfamilies: Pergamasinae and Parasitinae; Pergamasinae often prefers stable habitats such as forests and grasslands litter, moss and rotting seaweed and so far no phoretic association has been reported between them. Members of the subfamily Parasitinae live in temporal habitats such as dung, compost and nests of small mammals and insects which often disperse during deutonymphal stage usually associated with insects (4). The genus Saprogamasus Willmann, 1949 was established by description of S. ambulacralis Willmann, 1949 as its type species and separated from the genus Trachygamasus Berlese, 1905 by presence of two small, sclerotized jugular platelets, sternal shield with posterior transverse margin, distinct metasternal shields and the fairly sclerotized body and this was followed by few authors, but the former genus has been considered as junior synonym of the latter by most authors and we follow it (1). Among species of 11 genera of the family Parasitidae reported from Iran, only one species of the genus Trachygamasus as T. gracilis Karg, 1971 has been recorded from rat carcass (2, 3). During a survey on edaphic Mesostigmata in North Western Kerman Province and also mesostigmatic mites associated with Coleoptera in Bam region, T. ambulacralis was collected and identified in soil and litter in Mani region (5 May 2012) and associated with Oryctes elegans Prell in Sekahour region (26 May 2012). This species is similar to T. gracilis and can be distinguished from it by larger body size (700-900 µm), bearing 15-18 pairs of opisthonotal setae, six pairs of pre-anal setae on ventral shield and jugular platelets small and trapezoidal while T. gracilis has smaller body size (400-475 µm), 14-15 pairs of opisthonotal setae, seven pairs of pre-anal setae present on ventral shield and jugular platelets bigger and semicircular. Iranian specimens of T. ambulacralis differ from T. gracilis by presence of two small and trapezoidal jugular platelets, 18 pairs of opisthonotal satae, six pairs of pre-anal setae and the idiosomal length 688-713 µm.