تاثير تنش خشكي بر برخي خصوصيات فيزيولوژيكي چهار رقم گلرنگ بهاره در منطقه ياسوج

Effect of drought stress on some physiological characteristics of four spring safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars in Yasouj

معرفي شاخص‌هاي فيزيولوژيك مرتبط با تحمل ارقام گلرنگ به خشكي نقش مهمي در انتخاب ارقام متحمل دارد. به منظور بررسي تاثير تنش خشكي بر برخي خصوصيات فيزيولوژيكي گلرنگ بهاره، در سال 1389 آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزري دانشگاه ياسوج، به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اصلي آبياري پس از 70، 140 و 210 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A و عامل فرعي چهار رقم گلرنگ بهاره، اصفهان 14، محلي اصفهان، گلدشت و سينا 411 بودند. نتايج نشان دادند كه برهمكنش تيمار آبياري و رقم و اثرات ساده تيمارهاي آزمايشي بر حداكثر كارايي فتوشيميايي فتوسيستم II معني دار نبود. برهمكنش رقم و تيمار آبياري بر صفات محتواي نسبي آب ، پرولين و قندهاي محلول برگ معني دار شد. بيشترين ميزان محتواي نسبي آب در شرايط آبياري پس از 70 ميلي متر تبخير (83/83 درصد)، 140 ميلي متر (62/82 درصد) و 210 ميلي متر (22/83 درصد) مربوط به رقم گلدشت بود. در شرايط آبياري پس از 140 ميلي متر تبخير بيشترين ميزان پرولين (87/167 ميكرو مول بر گرم وزن تر برگ) مربوط به رقم اصفهان 14 بود. بيشترين ميزان قندهاي محلول كل در شرايط آبياري پس از 70 ميلي متر تبخير (81/632 ميلي گرم بر گرم وزن تر برگ)، 140 ميلي متر (56/677 ميلي گرم بر گرم بافت تر برگ) و 210 ميلي متر (71/678 ميلي گرم بر گرم بافت تر برگ) مربوط به رقم سينا 411 بود. مي توان گفت كه كم آبي موجب افزايش پرولين در رقم اصفهان 14 و افزايش محتواي قند محلول برگ در رقم سينا 411 شد.

Introduction of physiological indices in relation to safflower drought tolerance has important role in selection of tolerant varieties. To study the effect of drought stress on some physiological characteristics of spring safflower, a field experiment was carried out in 2010 as a split-plot based on randomized complete block design with three replications at Research Farm Faculty of Agriculture of Yasouj University. Main factor included of irrigation after 70, 140 and 210 mm evaporation from class A evaporation basin and sub-factor included of four spring safflower varieties (Esfahan 14, Local variety of Esfahan, Goldasht and Sina 411). Results showed that interaction of varieties and drought stress and simple effect of experimental treatments was not statistically significant for chlorophyll fluorescence. Interaction of varieties and stress was statistically significant for relative water content, leaf proline content, leaf soluble sugar content. Maximum leaf relative water content in irrigation after 70 (83.83 percent), 140 (82.62 percent) and 210 (83.22 percent) mm evaporation was belonged to Goldasht. Maximum proline content (167.87 µmol g-1 leaf fresh weight) in irrigation after 140 mm evaporation was belonged to Esfahan 14. Maximum leaf soluble sugar content in irrigation after 70 (632.81 mg g-1 leaf fresh weight), 140 (677.56 mg g-1 leaf fresh weight) and 210 (678.71 mg g-1 leaf fresh weight) mm evaporation was belonged to Sina 411. We can say low level of water result in increase in proline amount in Esfahan 14 and increase in soluble sugar content in Sina 411.