شناسايي و تعيين مقدار آلكالوييدهاي مختلف گونه Atropa belladonna L. از نقاط مختلف ايران به روش كروماتوگرافي گازي ) GC )

Identification and determination of different alkaloids from Atropa belladonna L. by Gas chromatography method

مقدمه و هدف: گياه شابيزك از خانواده سيب زميني و يكي از گياهان دارويي مهم مي باشد كه شامل تروپان آلكالوييدها است. تروپان آلكالوييدها ‏يك گروه مشخص از متابوليت هاي ثانويه خانواده سيب زميني هستند. مهمترين آلكالوييدهاي گياه شابيزك آتروپين و هيوسين ‏مي باشد كه به صورت وسيعي به سبب خواص دارويي مورد استفاده قرار مي گيرند. بنابراين شناسايي و تعيين مقدار اين ‏آلكالوييدها در گياهان مناطق مختلف ايران ضروري است. هدف از اين مطالعه شناسايي و تعيين مقدار آلكالوييدهاي مختلف گونه ‏Atropa ‎belladonna ‎‏ از مناطق مختلف به روش كروماتوگرافي گازي ‏بود. روش تحقيق: كل اندام هاي زميني گياه از پنج منطقه شامل اردبيل، مرزن آباد، تنكابن، كرج و رامسر جمع آوري و خشك گرديد. سپس عمل عصاره گيري انجام شد. با تغيير اسيديته و حلال، آلكالوييدها ‏استخراج، شناسايي و تعيين مقدار گرديد. نتايج و بحث: مقدار آتروپين در گياه خشك در بين شهرهاي اردبيل، مرزن آباد، تنكابن، كرج و رامسر به ترتيب 67/0، 76/0، ‏‏00/1، 62/1 و 8/1 درصد و مقدار هيوسين به ترتيب 091/0، 157/0، 23/1، 231/0 و 465/0 درصد و مقدار مجموع هر دو ‏آلكالوييد به ترتيب 7584/0، 918/0، 138/2، 5811/1 و 656/2 درصد به دست آمد. در اين تحقيق بيشترين مقدار آتروپين به دست ‏آمده از كل اندام هاي زميني گياه در نمونه اردبيل 8/1 درصد بود و بيشترين ميزان هيوسين 23/1 در نمونه تنكابن بود. نمونه رامسر ‏كمترين ميزان هيوسين و آتروپين (%) و مجموع آن ها را داشت؛ در حالي كه نمونه اردبيل بالاترين آتروپين و مجموع ‏آتروپين و هيوسين را داشت. توصيه كاربردي/صنعتي: با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق مي توان براي استخراج بيشتر آتروپين و مجموع ‏آتروپين و هيوسين از گياه شابيزك از نظر اقتصادي جمعيت منطقه اردبيل را پيشنهاد نمود.

Background & Aim: A. belladonna (family: Solanaceae) is one of important pharmaceutical plants which contain tropane ‎alkaloids. Tropane alkaloids are distinct group of secondary metabolites of the ‎Solanaceae family. The most important alkaloids of A. belladonna are atropine and hyoscine that are used extensively because of their medicinal properties. Therefore Identification and ‎Determination‏ ‏of Different Alkaloids rate by Gas chromatography (GC) Method in Iran various areas are necessary. Experimental: The accessions were collected from five different regions including Ardabil, Marzanabad, Tonekabon, Karaj and Ramsar (Iran) and all of plant organs were dried. Using ‎change of pH‏ ‏and solvents, the alkaloids contents were extracted and the identified and finally ‎the amount of each alkaloid was determined. Results & Discussion: Atropine contents in the accessions of Ardebil, Marzanabad, Tonekabon, Karaj, and Ramsar were ‎determined 1.8, 1.62, 1.01, 0.76 and 0.67 % respectively. Hyoscine contents were determined 0.47, ‎‎0.23, 1.23, 0.16 and 0.09 % respectively. And amount of both total alkaloids were determined 2.66, ‎‎1.85, 2.24, 0.92 and 0.76 % respectively. In this study, the highest amount of atropine (1.8 %), and both ‎total alkaloids which extracted from all dried plant organs belong to the accessions from Ardebil and the ‎highest amount of hyoscine (0.46 %) were determined in the accessions from Tonekabon. The lowest ‎amount of hyoscine, atropine and both total alkaloids belong to the accessions were from Ramsar‎. Industrial and practical recommendations: According to the findings of this study, for extraction more atropine and collection of atropine and hyoscine from Atropa bladonna, the samples of Ardabil region can be recommended.