مطالعه دام پزشكي سنتي (اِتنووِتريناري) گياهان دارويي استان كرمان

Study the ethno-veterinary of medicinal plants in Kerman province, Iran

مقدمه و هدف: از ديرباز دامداران بومي و عشاير مناطق مختلف از گياهان دارويي در دسترس و موجود در همان مناطق در درمان بيماري هاي دامي خود استفاده مي كرده اند. هدف از مطالعه حاضر شناسايي و آشنايي با گياهان دارويي مهمي است كه در درمان بيماري هاي دامي در مناطق مختلف استان كرمان به طور سنتي مورد استفاده قرار مي گرفته است. روش تحقيق: در مطالعه حاضر ابتدا با استفاده از پرسش نامه هاي تهيه شده، اطلاعات دامداران سنتي و عشاير بومي منطقه در زمينه استفاده از گياهان دارويي از قبيل موارد مصرف، نحوه استفاده و اندام مورد استفاده در درمان بيمارهاي دامي انجام شد. آزمايش به روش ميداني و پيمايشي انجام پذيرفت. بعد از آن كه گياهان جمع آوري شده از مناطق مختلف خشك شد اقدام به تهيه هرباريوم جهت شناسايي در دانشكده داروسازي دانشگاه علوم پزشكي كرمان شد. نتايج و بحث: در نهايت 42 گونه گياه دارويي از نواحي مختلف منطقه استان كرمان جمع آوري گرديد كه در درمان بيماري هاي دامي توسط دامداران و عشاير بومي منطقه مورد استفاده قرار مي گرفته است. اطلاعات مربوط به هر يك از اين گياهان جمع آوري شده اعم از موارد مصرف، نحوه استفاده و قسمت مورد استفاده گياه در داخل پرسش نامه ها ثيت گرديد. بر اساس اين مطالعه گياهان شناسايي شده براي نمونه گونه سفيد مشكك براي از بين بردن شپش و انگل هاي جلدي در بز و گوسفند، ارغوان در درمان زخم هاي عفوني و عميق در دام ها و سياه گينه در درمان دل درد و نفخ در گوسفند و ساير بيماري هاي مختلف كاربرد دارند. توصيه كاربردي: نتايج حاصل از اين تحقيق حاكي از آن است كه با توجه به فلور غني استان كرمان از نظر گياهان دارويي و هم چنين قدمت بالاي دامداري در اين استان، مطالعات بيشتر در اين زمينه مي تواند راه گشاي توليد داروهاي گياهي جديد در جهت درمان بيماري هاي دامي باشد.

Background & Aim: The aim of this research is investigation and familiarity with the important herbal drugs that have used for traditional curing of animal diseases in different areas of Kerman province, Iran. From a long time ago native farmers and tribes of different regions used the available natural herbs which existed in those regions to cure animal diseases in different areas of Kerman province. Experimental: In the present study, firstly the prepared questionnaires are used to gather information of traditional farmers and native tribes of the region regarding the use of herbs such as: when to use them, how to use them and the part of them which is used in the treatment of animal diseases and then the collection of natural herbs takes place by field search method. After that the collected herbs from different regions were dried and after the preparation of herbarium, they were transferred to Pharmacy School of Kerman University of Medical Sciences. Results & Discussion: After investigation, 77 types of herbs were finally gathered from different areas of Kerman province which were used in the treatment of animal diseases by farmers and native tribes. The information related to each of these plants (when to use, how to use, and the part of the plant which is used) is recorded in the questionnaires. The identified herbs in traditional medicine are used as Ajuga chamaecistus in removing the lice and skin parasites in goat and sheep and Cercis siliquastrum in treatment of deep and infectious wound in livestock and Dendrosllera lessertii in treatment of colic and bloating in sheep in the treatment of different domestic animals. Industrial and practical recommendations: The results of this study showed that with respect to the rich amount of fluor in the province of Kerman from the herbal point of view and the long history of farming in this province, more studies in this area can pave the way for the production of new herbal medicines to cure animal diseases.