تاثير تنش شوري بر اجزاي عملكرد و روغن بذر ماريتيغال Silybum marianum (L.) Gaertn.

The effect of salinity on seed yield and oil of Silybum marianum (L.) Gaertn

مقدمه و هدف: ماريتيغال يك گياه يك ساله يا دوساله بومي مناطق مديترانه اي است كه در شمال و جنوب ايران پراكنش دارد. بذر ماريتيغال ‏مقدار زيادي (تقريباً) 20 درصد روغن دارد كه در درمان زخم، سوختگي و آسيب كبدي كاربرد دارد. ‏شواهد نشان مي دهد كه تنش هايي نظير شوري مي تواند رشد و نمو گياهان و ميزان روغن را در گياهان ‏دارويي تحت تاثير قرار دهد. ‏هدف از مطالعه ي حاضر بررسي اثر تنش شوري بر برخي صفات رشدي و عملكرد دو رقم گياه ماريتيغال (‏Silybum marianum (L.) Gaertn) مي باشد. روش تحقيق: در اين تحقيق، آزمايشي گلداني به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در شش سطح شوري (09/1 (شاهد)، 3، 6، 9 ‏‏,12و 15 دسي زيمنس بر متر) و دو رقم بومي اهواز و آلماني بر روي گياه ماريتيغال انجام شد. ‏ نتايج و بحث: نتايج نشان داد كه در مقايسه با گياهان شاهد، هر دو رقم تا شوري 9 دسي زيمنس بر متر به خوبي رشد كردند اما ‏صفات رشدي نظير تعداد كاپيتول در هر گياه، قطر كاپيتول ساقه اصلي و عملكرد بذر و اجزاي عملكرد در شوري هاي ‏بالاتر از 9 دسي زيمنس بر متر در هر دو رقم كاهش يافت. مقدار روغن بذر نيز در شوري هاي بالاتر از 9 دسي زيمنس بر ‏متر كمي كاهش يافت. ‏توصيه كاربردي/صنعتي: نتايج نشان داد كه هر دو رقم گياه ماريتيغال مي توانند تا شوري 15 دسي زيمنس بر متر را تحمل كرده و توليد بذر نمايند اما حداكثر عملكرد بذر در شوري 9 دسي زيمنس بر متر بوده است. كاشت ماريتيغال در خاك هاي كمتر حاصل خيز و با شوري متوسط ( dS/m 0/9?) براي جلوگيري از فرسايش خاك و نيز توليد بذرهايي با ارزش دارويي و خوراكي، اهميت دارد.

Background & Aim: Milk thistle [Silybum marianum (L.) Gaertn] is an annual or biennial plant, native to the Mediterranean area, which has spread in north and south of Iran. A fruit of milk thistle contains a relatively high amount (approx. 20%) of oil, which exhibits wound-healing, anti-burn, and hepatoprotective properties. Experimental: In this research, a pot experiment was conducted using a completely randomized design with seven level of salinities [1.09(control), 3, 6, 9, 12, and 15 dS/m] for two genotypes, Ahvaz wild type and cultivated German origin (Royston). Results & Discussion: At the harvest, the results have showed that both genotypes grow satisfactorily and had a normal size in soils up to salinity of 9 dS/m, compared to the control plants. However, growth parameters such as number of capitula per plant, main shoot capitulumʹs diameter, and seed yield and yield components per plant was reduced with salinity greater than 9dS/m in both genotypes. The seed oil content reduced with salinity greater than 9 dS/m slightly. Industrial and practical recommendations: Our results suggested that both types of milk thistle could survive salinity up to 15 dS/m and produced seeds but maximum yield seed get in up to 9 dS/m. Growing milk thistle in low fertile soil and under moderate salinity (?9.0 dS/m) conditions could be important not only such as a cover crop against soil erosions but also for producing seeds of greater value for medicinal and nutrition purposes.