تحولات اجتماعي - سياسي و زبان هاي ملي

Social and Political Transformations and the National Language

بازتاب تحولات اجتماعي در زبان، يكي از مباحث مورد توجه زبان شناسان اجتماعي، جامعه شناسان زبان و انسان‌شناسان زبان است. نوشتار حاضر، به بررسي پي‌آمدهاي زباني دو تحول بزرگ در دهه هاي اخير، يعني شكل‌گيري اتحاديه اروپا و فروپاشي اتحاد شوروي مي پردازد. اين بررسي نشان مي دهد كه اين تحولات و پي‌آمدهاي زباني آنها به طور كلي در دو جهت متفاوت يعني هم‌گرايي و واگرايي سير مي‌كند. فروپاشي شوروي، واگرايي وتكثر زباني، ارتقا جايگاه زبان‌هاي بومي و ملي در جمهوري‌هاي تازه استقلال يافته، كاهش قدرت، اعتبار و نفوذ زبان روسي در اين كشورها را در پي داشت. شكل‌گيري اتحاديه اروپا، به نوعي هم‌گرايي زباني، يعني ارتقا جايگاه برخي زبان‌هاي داراي پشتوانه قدرت و گسترش حوزه كاربردي آن‌ها، و نيز تنزل جايگاه برخي زبان‌هاي كوچك‌تر و اقليت منتهي مي‌شود. در اين بررسي هم چنين نشان مي‌دهد كه دو تحول مورد بررسي، در دو جهت متفاوت (هم گرايي و واگرايي) حركت مي كنند، اما به نظر مي‌رسد دست‌كم يك پي‌آمد زباني مشترك نيز دارند و آن ارتقا منزلت، جايگاه و اعتبار زبان انگليسي و گسترش قلمرو كاربردي آن است.

The reflection of social transformations in language is an important issue in social linguistics, linguistic sociology, and anthropologist linguistics. The present study attempts to examine the linguistic consequences of two contemporary great transformations, namely the establishment of the European Union and the collapse of the Soviet Union. The study shows that the consequences of the two are radically different; one promoted integration, while the other led to divergence. The result of the collapse of the Soviet Union was the revival of the local and native languages in different new Republics, in addition to the decrease in the power, authority, influence and dominance of the Russian language. On the other hand, the establishment of the European Union led to a linguistic integrity, resulting in preference for some special languages which are supported by the force of power and the decline in the status of powerless and minority languages. The present study shows that although the two transformations follow opposite directions (integration and divergence), they share one consequence, which is the preference for English and its domination.