تاثير گروه درماني شناختي رفتاري به روش فرانظري بر ميزان نشانه هاي افسردگي و دوز متادون مصرفي بيماران تحت درمان نگهدارنده با متادون

The effect of cognitive-behavioral group therapy using trans-theoretical model on the level of depressive symptoms and methadone dose consumed by patients undergoing methadone maintenance treatment

مقدمه: هدف از تحقيق، بررسي تاثير گروه درماني شناختي رفتاري به روش فرانظري بر ميزان نشانه هاي افسردگي و دوز متادون بيماران تحت درمان نگهدارنده با متادون (MMT) مي باشد. روش كار: اين پژوهش كارآزمايي باليني طي 6 ماه (پاييز و زمستان 1389) بر روي بيماران MMT كلينيك بيمارستان ابن سيناي مشهد انجام شد. با نمونه گيري در دسترس، 12 بيمار انتخاب و تحت 15 جلسه روان درماني گروهي شناختي رفتاري به روش فرانظري قرار گرفتند. 12 بيمار نيز گروه شاهد را تشكيل دادند. معيارهاي ورود به مطالعه داشتن سواد در حد خواندن و نوشتن، گذشت حداقل يك ماه از پايان دوره القاي MMT، عدم ابتلا به اختلالات عمده ي روان پزشكي در محور يك به جز وابستگي به اپيوييدها و عدم ابتلا به اختلال شخصيت مرزي بود. دوز متادون بر اساس گزارش درمانگاه و نشانه هاي افسردگي توسط آزمون فهرست بازبيني تجديدنظرشده ي 90 نشانگاني در ابتدا و انتهاي مطالعه سنجيده شد. تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ي 16 و آزمون تي مستقل و تحليل واريانس يك سويه صورت پذيرفت. يافته ها: تفاوت بين ميانگين نمرات افسردگي آزمودني ها در دو گروه آزمون و شاهد پس از مهار تاثير پيش آزمون، سن و مصرف متادون معني دار (001/0 > P) به ميزان 57 درصد بود، ولي تفاوت معني داري در ميانگين دوز متادون مصرفي بين دو گروه در پس آزمون وجود نداشت (07/0=P). نتيجه گيري: گروه درماني شناختي رفتاري به روش فرانظري مي تواند در كاهش علايم افسردگي در بيماران تحت درمان نگهدارنده با متادون موثر باشد، ليكن در كوتاه مدت بر دوز متادون مصرفي ايشان تاثير معني داري ندارد.

Introduction: This study aims to investigate the effect of cognitive-behavioral group therapy using trans-theoretical model on the level of depressive symptoms and methadone dose consumed by patients undergoing methadone maintenance treatment (MMT). Materials and Methods: This clinical trial was conducted on MMT patients of Ibn Sina Hospital Clinic in Mashhad during 6 months (autumn and winter of 2010). Through available sampling, 12 patients were selected and underwent 15 sessions of cognitive-behavioral group psychotherapy using trans-theoretical model, and 12 patients also formed the control group. Inclusion criteria were literacy (ability to read and write), passing at least a month after the end of MMT induction period, lack of major psychiatric disorders on axis I except for opiate dependency, and lack of borderline personality disorder. The methadone dose was obtained from daily clinic medical reports and depression symptoms were measured by symptom checklist-90-revised test at the beginning and end of the study. Data analysis was performed by SPSS version 16, using independent t-test and one-way ANOVA. Results: There was a significant difference (P < 0.001) as much as 57% between the subjects’ mean depression scores in the two test and control groups after controlling the effect of pre-test, age, and methadone consumption. However, there was no significant difference between the mean methadone dose consumed among the two groups in post-test (P=0.07). Conclusion: Cognitive-behavioral group therapy using trans-theoretical model could be effective in reducing depression symptoms in patients undergoing methadone maintenance treatment; however, it has no significant effect on methadone dose consumed by them in the short term.