بررسي دشمنان طبيعي سوسك برگ خوار سيب زميني(Say)Leptinotarsa decemlineata و نوسانات جمعيت بالتوري سبزChrysoperla carnea Stephen در مزارع سيب زميني دشت اردبيل

Natural enemies of Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say) and population fluctuation of green lacewing, Chrysoperla carnea Stephen in potato fields of Ardabil plain, Iran

سوسك برگ‎خوار سيب زميني،Leptinotarsa decemlineata ، يكي از آفات مهم سيب زميني در مناطق اصلي توليد اين محصول مي‎باشد. در اين پژوهش دشمنان طبيعي سوسك برگ‎خوار سيب زميني در مزارع استان اردبيل جمع آوري و شناسايي شدند. بر اساس نتايج بدست آمده، مشخص شد در استان اردبيل از رده حشرات، گونه هاي شكارگر Chrysoperla carnea، Coccinella septempunctata، Hippodamia variegata ، Nabis punctatus و از رده عنكبوت مانندها، گونه‌يEnoplognatha mediterranea و از بيمارگرهاي حشرات، جدايه اي از باكتري Bacillus thuringiensis و نماتد Hexamermis sp. مهم‎ترين عوامل زنده كنترل‌-كننده جمعيت سوسك برگ‎خوار سيب‎زميني مي باشند. از بين عوامل شناسايي شده تغييرات جمعيت بالتوري سبزC. carnea بررسي شد. نتايج بدست آمده نشان داد كه اين شكارگر در طول دوره فعاليت سوسك كلرادو در مزارع سيب‎زميني يك نسل دارد. هم‎چنين مشخص شد نماتد Hexamermis sp. مهم‎ترين دشمن طبيعي اين آفت در دشت اردبيل است كه 80 درصد از جمعيت زمستان گذران آفت را قبل از بهار در مزارع سيب‎زميني از بين مي برد. واژه‌هاي كليدي: سوسك برگ‎خوار سيب‎زميني، دشمنان طبيعي، شكارگر، بيمارگر حشرات، نماتد، كنترل بيولوژيك.

Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata is one of the most important pest insects in main potato growing areas. Natural enemies of the Colorado potato beetle was collected and determined in potato fields of Ardabil province, Iran. Based on the results, the predatory species of Chrysoperla carnea, Coccinella septempunctata, Hippodamia variegate and Nabis punctatus from the class Hexapoda, and Enoplognatha mediterranea from the class Arachnida were determined as natural enemies of the Colorado potato beetle in Ardabil. In addition to predatory arthropods, an entomopathogenic nematode, Hexamermis sp., and an isolate of Bacillus thuringiensis were collected and determined as the most important biological control agents of the pest population. Among identified arthropods, population of lacewing C. carnea was considerable in potato fields. Therefore, its population fluctuation was studied in Ardabil plain. Obtained results showed that C. carnea produced only one generation during the activity period of the Colorado potato beetle in Ardebil potato fields. Moreover, the entomopathogenic nematode, Hexamermis sp. was the most important natural enemy of the Colorado potato beetle so that it could destroy up to 80 percent of overwintering population of the pest in potato fields before spring. Keywords: Colorado potato beetle, natural enemies, predator, entomopathogen, nematode, biological control.