مديريت علف هاي هرز آفتابگردان با استفاده از گياهان پوششي

Weed management in sunflower using cover crops

اين مطالعه با هدف ارزيابي امكان استفاده از گياهان پوششي به عنوان يك روش جايگزين كنترل شيميايي در مديريت هاي علف هاي هرز آفتابگردان به اجرا درآمد. آزمايش بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتور اول، سه نوع گياه پوششي شامل ماشك گل خوشه اي، گندم سياه و ارزن مرواريدي و فاكتور دوم تراكم گياه پوششي شامل صفر، 33 درصد، 66 درصد و 100 درصد تراكم توصيه شده در تك كشتي بود. متوسط تعداد بوته مستقر شده در تراكم هاي 33، 66 و 100 درصد در گندم سياه به‎ترتيب 36، 78 و 100 بوته در متر مربع، در ماشك گل خوشه اي به‏ترتيب 50، 98 و 134 و در ارزن مرواريدي به ترتيب 19، 46 و 64 بوته در مترمربع بود. نتايج نشان داد كه استفاده از گياهان پوششي اثر معني‎داري در كنترل علف هاي هرز داشت. هم‎چنين يك رابطه عكس بين تراكم گياه پوششي و زيست توده علف هاي هرز نيز مشاهده شد. زيست توده علف هاي هرز در تراكم حداكثر گندم سياه، ماشك گل خوشه اي و ارزن مرواريدي به‎ترتيب 91، 80 و 86 درصد نسبت به تيمار تداخل تمام فصل كاهش يافت. با اين حال عملكرد آفتابگردان نيز با افزايش تراكم گياهان پوششي از 33 به 100 درصد، كاهش يافت. در ميان گياهان مورد بررسي، گندم سياه در تراكم 36 بوته در مترمربع بدون اثر منفي بر عملكرد دانه، كاهش معني‎داري در زيست توده علف‎هاي هرز ايجاد نمود. بنابراين استفاده از اين گياه به عنوان گياه پوششي در تراكم 36 بوته از لحاظ صرفه اقتصادي و كاهش آسيب هاي زيست محيطي نسبت به كنترل شيميايي علف هاي هرز در آفتابگردان قابل توصيه مي باشد. واژه‎هاي كليدي: گياه پوششي، مديريت علف هرز، كشاورزي ارگانيك، كشاورزي پايدار.

In order to evaluate alternative strategies for weed management in sunflower using cover crops, an experiment was carried out as a factorial based on a randomized completely block design with three replications. Factors were cover crop type at three levels (hairy vetch, pearl millet and buckwheat) and cover crop density at four levels (0, 33, 66 and 100% of recommended density for each crop in monoculture). Hand weeding was also considered as control. Results showed that all three cover crops had significant effect on the weeds and the weed biomass severely decreased due to suppression by cover crops. There was also a negative correlation between cover crop density and weed biomass. Planting buckwheat, hairy vetch and pearl millet resulted in up to 80, 86 and 91% decreases in weed biomass in comparison to no cover crop plots. However sunflower grain yield were reduce with increasing cover crop densities from 33 to 100% of recommended density of each cover crop in monoculture. Buckwheat at the density of 36 plant.m-2 significantly decreased the weed biomass and saved sunflower grain yield. In conclusion, planting buckwheat at the density of 36 plant.m-2 as a cover crop was recommended as a part of integrated weed management in sunflower farming because it was cost-effective and environment friendly than chemical weed control. Keywords: organic farming, integrated weed management, cover crop, sunflowr.