كاركرد استفهام بلاغي در شعر قيصر امين پور

The Function of Rhetorical Questions in Qeysar Aminpour’s Poetry

يكي از مباحث مهم دانش معاني، بررسي اغراض ثانوي جملات است. جملات پرسشي از انواع جملات انشايي به شمار مي روند كه صدق و كذب پذير نيستند. پرسش‌هاي ادبي (استفهام بلاغي) در جمله غالباً بي پاسخ‌اند و براي رسيدن به كاركردهايي بلاغي مانند بيان شگفتي، انكار مطلب، حسرت، آرزو و... به كار مي‌روند. در اين پژوهش، ابتدا به بررسي انواع ساخت و بسامد جملات پرسشي در دفترهاي شعر «تنفس صبح»، «آينه‌هاي ناگهان»، «گل‌ها همه آفتابگردانند» و «دستور زبان عشق» قيصر امين‌‌پور پرداخته‌ايم و سپس ضمن دسته‌بندي اغراض اين دسته از جملات، نمونه هايي براي هر كدام ذكر كرده و كاركرد بلاغي آن‌ها را به كمك جدول‌هاي آماري و نمودارهاي بسامدي نشان داده‌ايم. اين بررسي افزون بر روند رو به رشد بسامد جملات پرسشي در دو دفتر شعر «گل‌ها همه آفتابگردانند» و «دستور زبان عشق»، از افزوني بسامد غرض «گلايه و سرزنش» نسبت به ديگر اغراض ثانوي استفهام در شعر قيصر خبر مي‌دهد. افزوني جملات پرسشي شاعر مي‌تواند نشان افزوني پرسش هاي او در مسير تكامل شخصيت و شكل گيري جهان‌بيني وي و يا يافتن قدرت تاثير بيشتري در جملات پرسشي باشد. همچنين افزوني بسامد غرض «گلايه و سرزنش» نيز مي تواند بيانگر نارضايتي روحي او از اوضاع جهان و ميل او به تحول و كوشش براي رسيدن به جهاني آرماني به شمار رود.

One of the important subjects in rhetoric is the study of secondary meanings in sentences. Questions are sentences which demonstrate neither facts nor lies. Rhetorical questions often need no answers but attempt to show some rhetorical functions such as surprise, denial, regret, desire, etc. In this article, first, the structure and the frequency of questions in Qeysar Aminpour’s poetry volumes The Morning Breath, Unexpected Reflections, In Sunshine Alley, and The Grammar of Love are studied; then, these questions are classified based on their meanings and examples for each group are mentioned and their rhetorical functions are illustrated through statistical tables and frequency charts. The study reveals that the frequency of questions in In Sunshine Alley and The Grammar of Love rises. It also demonstrates the high frequency of two rhetorical meanings, “complaint” and “blame,” in Aminpour’s poetry. The number of questions here can indicate the number of questions the poet confronted while forming his identity and ideology; they might also signify the poet’s endeavor to leave more impression through rhetorical questions! Furthermore, the high frequency of “complaint” and “blame” can reveal the poet’s emotional dissatisfaction with the surrounding world and show his desire for a change and for an ideal world.