تاثير عصاره اتانولي دانه گياه زيتون تلخ Melia azedarach L . بر دو گونه شته

Comparison effect of ethanolic seed extract of Melia Azedarach L. (Meliaceae) against two Aphid species

مقدمه و هدف: شته ها از جمله مهمترين آفات اقتصادي و ناقلين بسياري از بيماري هاي ويروسي در محصولات زراعي و گل خانه ها مي باشند. ‎در حال حاضر كنترل شته ها بيشتر وابسته به استفاده از حشره كش هاي شيميايي است. به دليل استفاده هاي مكرر سموم، گونه هاي بسياري از شته ها به بسياري از تركيبات شيميايي مقاوم شده اند. بنابراين روش جايگزين براي كنترل شته ها مورد نياز است. حشره كش هاي گياهي جهت استفاده در برنامه مديريت تلفيقي آفات ‏‎(IPM)‎‏ بي خطر هستند. در اين تحقيق، به منظور كاهش خسارت اين ‏آفات و اثرات نامطلوب آفت كش ها در محصولات زراعي و كشت سبزيجات، اثر حشره كشي عصاره اتانولي دانه زيتون ‏تلخ‎ Melia azedarach L. (Meliaceae) ‎ بر روي دو گونه شته مورد بررسي قرار گرفت. روش تحقيق: در اين تحقيق دانه هاي زيتون تلخ از منطقه كرمان جمع آوري شد و پس از آسياب و پودر كردن عصاره آن ها با حلال ‏اتانول 95 درصد استخراج شد. شته ها شامل پوره هاي 4-3 روزه شته جاليز ‏‎(Hemiptera: Aphididae)‎‏ ‏Aphis gossypii Glover‏ و شته سبز هلو ‏‎ Myzus persicae (Sulzer)‎ مي شدند. آزمايش به روش آزمون موضعي ‏‎(Topical test)‎‏ ‏انجام شد. در تيمار شاهد از اتانول استفاده شد. آزمايشات در شرايط دمايي 1‏‎±‎‏25 درجه سانتي گراد، رطوبت نسبي 10‏‎±‎‏60 ‏درصد و تناوب نوري 16:8 ساعت (تاريكي: روشنايي)، در يك شدت نور مصنوعي در حدود 4000 لوكس انجام گرفت. نتايج و بحث: نتايج نشان داد كه در غلظت 60 ميكروليتر در ميلي ليتر پس از 24 ساعت، درصد تلفات در شته جاليز با ميانگين 95 ‏درصد، به طور معني داري بيشتر از شته سبز هلو بود. هم چنين ميزان ‏LC50‎‏ عصاره اتانولي گياه زيتون تلخ براي شته جاليز ‏و شته سبز هلو پس از 24 ساعت به ترتيب 7/13 و 0/15 ميكروليتر در ميلي ليتر محاسبه شد. ‏ توصيه كاربردي/صنعتي: بر اساس پژوهش حاضر، عصاره اتانولي دانه گياه زيتون تلخ اثرات حشره كشي موثري داشته ‏و مي تواند به عنوان يك حشره كش كم خطر براي كنترل شته ها در برنامه مديريت تلفيقي آفات ‏‎(IPM)‎‏ مورد بررسي و استفاده قرار گيرد. با توجه اثرات مخرب كمتر حشره كش هاي گياهي بر روي انسان و محيط زيست نسبت به حشره كش هاي شيميايي، اين تركيبات به عنوان يك حشره كش كم خطر و يا به عنوان الگويي براي ساخت حشره كش هاي جديد براي كنترل حشرات آفت قابل توصيه مي باشند.

Background & Aim: Aphids are of serious pests and vectors of multitude of viral diseases of field crops, vegetables, ‎and greenhouse crops. They have displayed a remarkable ability to establish resistance to ‎almost every insecticide with which it has been treated. To reduce the damage of these pests ‎and dependence on the sometimes unwise use of synthetic pesticides in crop and vegetable ‎plantations, the toxicity of ethanolic seed extract of Melia azedarach L. (Meliaceae) was ‎assayed against 3-4 days-old individuals of Aphis gossypii Glover and Myzus persicae (Sulzer) ‎‎(Hemiptera: Aphididae).‎ Experimental: In this study, M. azedarach L. seeds were collected from Kerman, Iran. They were milled and ‎powdered and extracted with ethanol (95%) solvent. All experiments with different ‎concentrations were conducted by topical test bioassay in laboratory. The treated aphids were ‎reared at 25±1 °C temperature, relative humidity of 60±10 % and 16 hours of artificial light at ‎an intensity of about 4000 lux. Ethanol (95%) was used as control treatments. ‎ Results & Discussion: The results indicated that in the concentration 60 µl/ml, the mortality of A. gossypii treatment ‎after 24 h was 95% and it was significantly higher than M. persicae treatment (p < 0.005). ‎Also the LC50 of ethanol seed extracts of M. azedarach for A. gossypii and M. persicae after ‎‎24 hr was 13.7 and 15.0 µl/ml, respectively.‏‎ It is concluded that the ethanolic seed extract ‎of M. azedarach may be applicable as a safe insecticide to aphidʹs control in IPM programs‏.‏ Industrial and Practical Recommendations: According to this research, ethanolic seed extract of Melia azedarach L has good pesticide effects and can be used as a low-risk pesticide for controlling aphids in IPM. Due to the less destructive effects of herbal pesticides on humans and environment than chemical ones, these compositions can be recommended as a low-risk pesticide or as a model for making new pesticides for eradicating the pests.