واكنش فيتوشيميايي گياه دارويي بادرنجبويه (Melissa officinalis L.) به تيمارهاي هيدروالكلي متانول و اتانول

The phytochemical response of Melissa officinalis L to foliar application of hydro-alcoholic solutions (methanol and ethanol)

مقدمه و هدف: هدف از اين مطالعه ارزيابي تاثير محلول پاشي متانول و اتانول به عنوان يك فن آوري جديد و بي خطر در توليدات گياهي بر روي اجزاي تشكيل دهنده اسانس بادرنجبويه (Melissa officinalis L.) متعلق به تيره نعناعيان (Lamiaceae) بود. روش تحقيق: آزمايش به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 15 تيمار و 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي پژوهشكده گياهان دارويي جهاد دانشگاهي واقع در كرج در سال 1389 انجام شد . تيمارها شامل محلول هاي هيدروالكلي اتانول (10، 20، 30، 40 و 50 % حجمي)، متانول (10، 20، 30، 40 و 50 % حجمي)، مخلوط يكسان متانول و اتانول (5، 15و 25 % حجمي)، تيمار آب مقطر و شاهد (بدون محلول پاشي) بود. نتايج و بحث: نتايج به دست آمده از اين تحقيق حاكي از آن بود كه اعمال تيمارها در 11 شاخص مورد ارزيابي شده داراي تفاوت معني داري نسبت به تيمار شاهد در سطح آماري (p?0.01) بوده اند. نتايج فيتوشيميايي اسانس تيمارهاي مورد مطالعه نشان داد كه بيشترين ميزان بتاكاريوفيلن، نرال، ژرانيال، كاريوفيلن اكسايد، سيترونلال، دلتاكادينول، دلتا كادينن، ژرماكرن ب، ژرانيل استات مربوط به محلول پاشي با متانول 50% و بيشترين ميزان تركيب كاريوفيلن و آلفا كادينول مربوط به تيمار با اتانول 50% بود. در مجموع از نتايج به دست آمده از اين تحقيق مي توان چنين نتيجه گرفت كه اعمال تيمارهاي هيدروالكلي متانول و اتانول بر روي گياه دارويي بادرنجبويه توانست باعث افزايش و تغيير در بيوسنتز اجزاي تشكيل دهنده اسانس شود. به نظر مي رسد كه بهره گيري از روش محلول پاشي با الكل ها مي تواند به عنوان يكي از فن آوري هاي نوين در بالا بردن عملكرد گياهان دارويي به ويژه در شرايط خشك و نيمه خشك ، مفيد واقع شود. توصيه كاربردي/صنعتي: توصيه مي شود در صنعت توليد گياهان دارويي به خصوص در توليد گياهان در نظام هاي كشاورزي پايدار به جهت استفاده خاص از اين نوع گياهان جهت توليد دارو، براي افزايش كميت اسانس بادرنجبويه در اقاليم مشابه منطقه مورد مطالعه، استفاده از فن آوري محلول پاشي با الكل ها (متانول و اتانول 50%) براي اين منظور مورد بهره برداري قرار گيرد.

Introduction & Aim: The aim of this study was evaluating effect of methanol and ethanol foliar application as a new and safe technology in plant production on lemon balm’s (Melissa officinalis L.) volatile oil components. Experimental: Experimental carried out based on a Randomized Complete Block Design (RCBD) with fifteen treatments and three replications in the experimental field of medicinal plants institute (ACECR) in Haljerd in the Alborz province at 2010. The treatments of this study including: control, control distilled water, aqueous ethanol solutions with 10, 20, 30, 40 and 50% (v/v), aqueous methanol solutions with 10, 20, 30, 40 and 50% (v/v) and ethanol-methanol equal mixtures with 5, 15 and 25% (v/v). In this study, phytochemical characters by GC-MS were evaluated. Results & Discussion: The results were indicated that spraying of ethanol and methanol on phytochemical characters have significant difference (p < 0.01). The most of biosynthesis of B-caryophyllene, neral, geranial, caryophyllene oxide, ?-cadinene, ?-cadinol, citronellal, germacrene-B and geranyl acetate were affected by methanol 50% solution. Industrial and practical Recommendations: The results showed that spraying with methanol 50% was the best treatment for increasing of volatile oil components of Melissa officinalis L. in Karaj conditions.