ارزيابي عرض حريم واقعي و خاكي جاده هاي جنگلي بر اساس شيب دامنه و مشخصات رويشي توده هاي اطراف (مطالعه موردي جنگل هاي شنرود- سياهكل)

Assessment of Forest Roads Width due to Land Slope and Vegetative Characteristics In Natural Forests of Siyahkal

شرايط حاكم بر جنگل هاي شمال ايران به نحوي است كه اتكا به اعدادي ثابت براي تعيين عرض حريم جاده هاي جنگلي راه گشا نيست، زيرا اين اعداد اغلب از سوي مجريان ناديده گرفته مي شوند و نشانه گذار، گاه به منظور حفظ موجودي جنگل و گونه هاي با ارزش و گاه قطع تعداد بيشتر درختان صنعتي و توجه به صرفه اقتصادي طرح از برداشت صحيح درختان در نقاط حساسي مانند راس شيرواني خاكبرداري و خاكريزي اجتناب مي كنند. در مواردي هم كه عرض حريم منطبق با ارقام استاندارد در نظر گرفته مي شود، مشخصات رويشي توده هاي اطراف جاده، تعيين كننده ي سيماي واقعي حريم خواهد بود. در اين تحقيق وضعيت عرض حريم واقعي و عرض عمليات خاكي در ارتباط با شيب دامنه، عرض عمليات خاكي و مشخصات رويشي توده هاي اطراف جاده در جنگل هاي سري 7 منطقه شنرود سياهكل مورد ارزيابي قرار گرفته است. بر پايه نتايج، با افزايش شيب دامنه بر عرض حريم واقعي و خاكي جاده هاي جنگلي افزوده شد. ميانگين عرض حريم واقعي و خاكي در تيپ جنگلي راش- توسكا (تعداد در هكتار: 237 اصله با 68 درصد تاج پوشش) به ترتيب 6/28 متر و 1/7 متر و در تيپ جنگلي راش- ممرز (تعداد در هكتار: 192 اصله با70 درصد تاج پوشش) به ترتيب 4/30 متر و 2/8 متر به دست آمد. بيشترين سطح تداخل بين عرض حريم واقعي و خاكي با مقادير استانداردشان در كلاسه هاي شيب 40-30 و 50-40 درصد و كمترين سطح تداخل بين اين عرض حريم ها با مقادير استانداردشان در كلاسه هاي شيب 60-50 و 70-60 درصد مشاهده شد.

According to forest ecosystem condition in Hyrcanian forests, the fixed numbers can not be useful for determining forest roads width In addifion, these numbers are frequently ignored by the executives and road constructors in order to preserve valuable trees and avoid cutting these trees on sensitive points such as cut slopes and fill slopes .In some cases that roads width is considered based on standard numbers, the vegetative characteristics of edge stands is determined by resl forest roads width .In this study the status of resl width was evaluated based on land slope, earth working limit, vegetative characteristics of edge stands and different slope classes of hillside in shenrood- siyahkal forests. Results showed that the forest roads right-of-way increased with raising hillside gradient ( p < 0.05). The mean width of real right-of-way in type A (Fageto- alnetum with 237 stem per hectare and crown cover 68 percent ) and B ( Fageto-carpinetum with 192 stem per hectare and crown cover 70 percent) were 28.6 and 30.4, respectively. The most overlapped area between real right-of-way and slope of roads was observed in slope classes of 30-40 and 40-50 percent in both types and the lowest overlapped area was seen in slope classes of 50-60 and 60-70 percent. Key words: real Right-of-way, earth working limit, standard righr-of-way, Forest road, shenrood- siyahkal