اخلاق در نظر و عمل

Morality in Theory and in Practice

انسان دوستي و مفاهيم مرتبط با آن، از جمله مباحثي است كه در طول تاريخ بشر، مورد توجه بوده و از اهمّيت ويژه‌اي در روابط انساني برخوردار است. مفهوم انسان دوستي و مسايل مرتبط با آن، بار‌ها از سوي صاحب‌نظران و انديشمندان نقد و بررسي شده است. البته اين مفهوم، از گستره معنايي وسيعي برخوردار است و بحث و بررسي تمامي مسايل مربوط به آن، از عهده يك مقاله يا كتاب خارج است و به كنكاش و تتبع زياد و زمان كافي نياز دارد. اما از جمله مباحثي كه مستقيماً به مفهوم انسان دوستي مربوط است و در حقيقت زيرمجموعه آن قرار مي‌گيرد، مسيله نحوه تعامل حكومت با مردم و حفظ كرامت و جايگاه انساني شهروندان جامعه توسّط دولتمردان است. مقاله حاضر به بررسي اين امر مهم در سيره علوي و با تاكيد بر نامه حضرت به مالك اشتر، پرداخته، تلاش مي‌كند برخي اصول انسان دوستي را كه دولتمردان، ملزم به رعايت آن در قبال مردم هستند، از ديدگاه امام علي(ع) مورد بررسي قرار دهد. مفاهيمي چون رعايت عدالت در برخورد با مردم، مشورت با مردم در امور جامعه، نقدپذيري دولتمردان، مخالفت با حاكميّت روابط، پاسخگو بودن مسيولان به مردم، ايجاد امنيّت در جامعه و... از جمله اصول انسان دوستي است كه حضرت در كلام گهربار خود به آن اشاره فرموده و ما نيز در اين مقاله به بررسي آن خواهيم پرداخت.

The views on the science of Ethics are as diverse and different as the views on understanding man and his nature. In the present article , at first the preliminary points of the discussion are presented. Then, the different views on the abstract or material nature of man are cited and their differences are enumerated. In the second premise of the present study, the highest and the most perfect attributes of All?h are cited and it becomes evident that these attributes are not different from the essence of God and the unification of God with these attributes are cited, although God and his attributes are different. In the third premise, it is stated that for the divine religion, there exists only an initiator which acts as the doer and only one receiver. In the fourth premise, it is stated that the main body and structure of religion and moral principles and all religious rules, are produced by God and are issued from God. Based on these four premise, it is stated that man is a God-seeking being. Therefore, any true knowledge, any sublime morality and any righteous action which makes man similar to God, are important for man and give him a kind of real life and any belief or attribute or deed which would make him approach atheism, will lead to his death. In this case , man is a dead being with only the features of a living thing because the life of spirit becomes possible only with true understanding and perfect and pure faith, and the death of the spirit comes from ignorance in views and lack of reasoning in actions.