نقش عنصر زمان در كارآيي بازار مسلمين

The Role of Time in Muslims’ Market Efficiency

بر‌‌ اساس نظريه‌هاي اقتصادي، يكي از مهمترين دلايل شكست بازار «عدم تقارن اطلاعات» است. معمولاً اطلاعات توليدكننده نسبت به كيفيت يك كالا، بيشتر از مصرف‌كننده است. همانطوري كه اطلاعات كارگر نسبت به ميزان مهارت و كارآمدي خويش به مراتب بيشتر از كارفرما است، كه اين موارد موجب ناكارآمدي بازار مي شود. به همين جهت در ادبيات اقتصادي متعارف به ويژه در انديشه‌هاي اقتصادي مكتب نيوكلاسيك، تدابيري اتخاذ شده است تا از بروز شكست بازار پيش‌گيري شود كه در مباحث مربوط به «اقتصاد اطلاعات» و «نظريه قرارداد» مورد بحث قرار مي‌گيرد. در مكتب اقتصادي اسلام نيز ابعاد فقهي- حقوقي عقود معاملات، بيانگر تاكيد ويژه اين مكتب به اصل تقارن اطلاعات در مبادلات است و براي پيش‌گيري از بروز اطلاعات نامتقارن در بازار، راهكارهاي دقيقي طراحي شده است تا حتي الامكان اطلاعات در بازار از شفافيت و تقارن لازم برخوردار باشد. به همين جهت طرفين قرارداد قبل از انعقاد عقد بايد از «مجموعه اطلاعات» لازم نسبت به آن معامله برخوردار باشند تا معامله به شكل صحيح انجام شود. از جمله مواردي كه در عقود معاملات به عنوان يكي از عناصر ضروري مجموعه اطلاعات به حساب مي آيد «عنصر زمان» است. در اين مقاله نشان داده شده است كه عنصر زمان در بسياري از معاملات، به عنوان يكي از اركان عقد معامله و يكي از عوامل كارآيي بازار مسلمين به حساب آمده است تا جايي كه عدم شفافيت عنصر زمان، موجب بطلان عقد و شكست بازار خواهد شد. در واقع مي توان ادعا كرد كه عنصر زمان به عنوان يكي از عوامل موثر در تقارن اطلاعات، بيانگر ديدگاه مترقي مكتب اقتصادي اسلام است كه در هيچ‌يك از ديگر مكاتب اقتصادي متعارف، چنين برخورد فعالانه اي با عنصر زمان به عنوان يكي از عناصر موثر در اقتصاد اطلاعات ديده نشده است. لذا كارآيي بازار مسلمين در چارچوب موازين اخلاقي محقق مي‌شود و از هرگونه ضرري جلوگيري شده است.

Economic theories consider asymmetric information as a major factor of market failure. Usually the producer has more information about the production quality than the consumer, very much like laborers’ more information in regard to their skill and efficiency as compared to their employers. Thus, in the conventional economic literature especially in neoclassical economic thought, measures have been taken to prevent market failure. This is discussed in the fields of "Economics of Information" and "Contract Theory". In the Islamic School of Economics, therefore, various jurisprudential issues related to contracts are included, which prove the important role of the principle of symmetric information in that area, with its pertinent strategies formulated to provide accurate information for the market. Consequently, the contractors should be in touch with the necessary amount of information about the transaction to guarantee a sound and safe one. One of the main components of information is "time". This paper shows the pivotal status of time that can result in Muslims’ market efficiency so much so that its absence can cause the cancelation of the contract and market failure. In fact one could assert that "time" as an effective factor in symmetric information, indicates the high status of Islamic economics view which is highly neglected in other economic schools. Muslims’ market efficiency is therefore achieved within ethical norms and avoids any kind of efficiency loss or market failure.