اثر مقادير مختلف كود نيتروژن بر رقابت كلزا (Brassica napus L.) و خردل وحشي (Sinapis arvensis L.)

Effect of Nitrogen Rates on Canola (Brassica napus L.) and Wild mustard (Sinapis arvensis L.) Competition

به منظور ارزيابي اثر تراكم هاي مختلف علف هرز خردل وحشي بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه كلزا رقم هايولا 401 در مقادير متفاوت كود نيتروژن، آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 90-1389 اجرا شد. تيمار اصلي شامل چهار سطح نيتروژن: بدون كود، 140،70 و 210 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار و تيمار فرعي شامل تراكم هاي خردل وحشي (صفر، 6، 12، 18و 24 بوته در متر مربع) بود. نتايج نشان داد كه عملكرد دانه كلزا در تراكم هاي 6، 12، 18 و 24 بوته خردل در متر مربع به ترتيب 5/15، 7/36، 4/47 و 6/58 درصد نسبت به تيمار شاهد بدون علف هرز كاهش يافت. كاهش عملكرد دانه كلزا در تيمارهاي علف هرز به دليل كاهش تمام اجزاي عملكرد دانه به ويژه تعداد غلاف در بوته بود. افزايش تراكم علف هرز باعث كاهش معني دار كارايي زراعي مصرف نيتروژن در كلزا شد. بيشترين ميزان كارآيي زراعي مصرف نيتروژن به تيمار 70 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و شرايط عاري از علف هرز و كمترين آن به تيمار 210 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و تراكم 24 بوته خردل وحشي در متر مربع اختصاص داشت. بطور كلي، مصرف 140 كيلوگرم نيتروژن نسبت به عدم مصرف كود باعث افزايش توان رقابت كلزا با خردل وحشي شد، اما در تيمار 210 كيلوگرم نيتروژن، اثر منفي تراكم هاي بالاتر از 12 بوته خردل وحشي در متر مربع بر عملكرد كلزا افزايش يافت.

In order to study the effects of wild mustard density on grain yield and yield components of canola cv. Hyola 401 under different rates of nitrogen fertilizer, a field experiment was conducted in 2011-2012. The layout was split-plot in a completely randomized block design and three replications. Main-plots included four levels of nitrogen (0, 70, 140 and 210 kg ha-1) and sub-plots consisted of different wild mustard densities (0, 6, 12, 18 and 24 plants m-2). Results showed at densities of 6, 12, 18 and 24 wild mustard.m-2, grain yield losses were 15.5%, 36.7%, 47.4% and 58.6%, respectively. Grain yield loss was due to reduction in number of grains per plant and 1000-grain weight. Agronomic N use efficiency (ANUE) of canola decreased as the weed density increased. The highest ANUE was obtained in 70 kgNha-1, without weed interference. The lowest ANUE was in 210 kgNha-1 and 24 wild mustard plant.m-2 treatment. Generally, application of 140 kgNha-1 lead to higher competitiveness and lower grain yield loss in canola compared with 0 kgNha-1, whereas, in 210 kgNha-1, the negative impact of 12 wild mustard.m-2 and above on canola grain yield, was higher than other N treatments.