بررسي تنوع‌پذيري مورفولوژيك سيانوباكتريوم خاكزي Hapalosiphon sp. FS56 در شرايط توام pH، محدوديت نسبي دي اكسيد كربن و محدوديت افراطي شدت نور

Studying of morphological variations of soil cyanobacterium Hapalosiphon sp. FS56 to combination effects of pH and relatively limited carbon dioxide at the extreme

سيانوباكتريوم خاكزي Hapalosiphon sp. FS56 در شاليزارها و زمين‌هاي كشاورزي استان گلستان وجود دارد، ولي از نظر مورفولوژيك ناشناخته مي‌باشد. در اين تحقيق نمونه خالص در محيط كشت مايع BG0-11 وارد شد. تيمارهاي pH (5، 7، 9 ) در شرايط محدوديت نوري افراطي (2 ميكرومول كوانتا بر مترمربع در ثانيه) و محدوديت نسبي دي‌اكسيد كربن (عدم استفاده از تلقيح) بررسي نمونه‌ها اعمال گرديد. تغييرات مورفولوژيكي شامل وضعيت اجتماعات، آناليزهاي بيومتريك، وضعيت سلول اسپور، رنگ نمونه، شكل‌گيري اجتماعات، وضعيت هتروسيست و ابعاد آن در هر كدام از تيمارهاي اعمال شده مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه سيانوباكتريوم خاكزي Hapalosiphon sp. FS56 تحت تاثير عوامل محيطي شكل ظاهري خود را در همه جنبه‌هاي بررسي شده تغيير مي‌دهد. از صفات نسبتاً ثابت اين سويه مي‌توان به تمايل اجتماعات به رنگ قهوه‌اي، لايه دار بودن اسپور در شرايط قليايي و تك رديفه بودن محور اصلي اشاره كرد. در رابطه با ابعاد، قطر و طول كمينه اسپورها در اين نمونه با زمان و تحت شرايط متفاوت pH ‌به طور دايم تغيير مي‌كند. واژگان كليدي: تنوع پذيري مورفولوژيك، سيانوباكتري، شاليزار، گلستان، Hapalosiphon.

Soil cyanobacterium Hapalosiphon sp.FS56 seems common but morphologically unexplored in paddy-fields of Golestan province. Axenic strain have been incubated in BG0-11 culture medium. pHs treatments (pHs 5, 7, 9) at the extreme limited irradiances (2micromol quanta.m-2.s-1) intensities and relatively limited carbon dioxide. Morphological variations including: form of aggregations, biometrical analysis, spore cell situation, position of the aggregation, position and dimensions of the heterocyst, were studied at each treatment. Results showed that the soil cyanobacterium Hapalosiphon sp. FS56 were going to change appearance and the morphology at all of the above environmentally fluctuations. Tendency to being brown colored, aggregations, crustose, being layered spore at the alkaline condition and uniseriate layer of main axis, collectively may be regarded at relatively stable traits of this strain. In relation to dimensions, the minimum lengths and diameter of spores may be permanently changed by time and different pHs of the medium. Key words: Cyanobacterium, Golestan province, Hapalosiphon sp. FS56, Morphological variation, Paddy-Field