بررسي تنوع گونه‌هاي چوبي در ارتباط با عوامل فيزيوگرافي در جنگل باباكوسه‌عليا، استان كرمانشاه

Woody species biodiversity in relation to physiographical factors in forest of Babakose olia, Kermanshah Province

امروزه در جنگل‌هاي دنيا براي آگاهي از تغييرات موجود در اكوسيستم‌هاي جنگلي، تنوع و تركيب گونه‌هاي چوبي را برآورد مي‌كنند. هدف از اين پژوهش بررسي ارتباط تنوع و غناي گونه‌هاي چوبي با عوامل فيزيوگرافي كه فاكتورهاي مهمي در پراكنش و استقرار گونه‌هاي گياهي محسوب مي‌شوند، مي‌باشد. براي برداشت داده‌ها، 84 قطعه نمونه 1600 مترمربعي با شبكه آماربرداري 250×200 در جنگلي واقع در سري دو حوزه آب‌خيز ثلاث‌باباجاني و روستاي باباكوسه‌عليا در استان كرمانشاه پياده گرديد. در هر قطعه نمونه فاكتورهايي مانند ارتفاع از سطح دريا، شيب، جهت، نوع گونه و قطر آن برداشت شد. سپس مقادير 8 شاخص تنوع و يكنواختي (سيمسون، هيل، شانون، تعداد گونه‌هاي همسال، يكنواختي سيمسون، كامارگو، اسميت- ويلسون و تعديل‌شده ني) و دو شاخص غنا (مارگالف و منهنيك) با استفاده از مجموع سطح مقطع هرگونه و كل پايه‌ها در هر قطعه نمونه محاسبه گرديد. در مجموع 9 گونه چوبي در جنگل‌هاي منطقه مورد مطالعه شناسايي و 3 شاخص تعداد گونه‌هاي همسال، اسميت- ويلسون و مارگالف به‌ترتيب به‌عنوان بهترين شاخص‌هاي ناهمگني، يكنواختي و غنا تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه بيش‌ترين مقادير تنوع و غناي گونه‌اي در ارتفاعات بالايي، جهت شمال و شيب‌هاي بالاي 30 درصد وجود دارد. بيش‌ترين مقادير يكنواختي نيز در ارتفاعات پايين و جهت جنوبي وجود داشته و در طبقات مختلف شيب نيز اختلاف معني‌داري بين مقادير شاخص اسميت- ويلسون ديده نمي‌شود.

Nowadays, Study of diversity and composition of woody species is one of the important subjects in order to understanding the changes forest ecosystem and variability in the world. The aim of this study is to evaluation the relationship between the diversity and the richness of woody species and physiographical factors which are important in distribution and establishment of plant species. A systematic random sampling method (200×250 meters) was applied to collect field data. The 84 plots were designed and established. Also, the plots were squares of 40×40 (0.16 ha) meters dimension in the forest located in two basins of Salas babajani and village of Babakoseolia in kermanshah province. Factors such as elevation, slop, aspect, forest type and diameter of species were recorded in each plot. Then via using section level sum and total basics in each sample plot, calculated the amount of eight indicators of diversity and even ness (Simpson, Hill, Shannon, even-aged number of species, smoothness of Simpson, Kamarago, smith, Wilson and Nee). Two indicators of richness (Margalef and Menhinick) by using of total basal area species and total number of tree in every sample plat were calculated in general nine woody spices were determined in studied region and 3 indicator as number of even-aged species smith Wilson and Margalef were recognized as the best indicator of heterogeneity evenness and richness, respectively. the results showed that the highest diversity, richness belong to the site with higher elevation and northern aspect with 30% slope the highest amount of evenness belong to the lower elevation and southern aspect there is no differences in indicator of Smith-Wilson for different slope classes.