بررسي نقش مقاومت فردي و عدالت سازماني در برابر تعهد به تغييرات برنامه ريزي شده سازماني (مورد مطالعه: سازمان هاي دولتي، عمومي و خصوصي كشور)

Studying the role of individual resistance and organizational justice against commitment to planned organizational changes (Case of: in governmental, public and private organizations)

پژوهش حاضر با هدف ارايه و ارزيابي مدلي مفهومي از رابطه ميان عدالت سازماني و مقاومت فردي در برابر تعهد به تغييرات برنامه ريزي شده سازماني، انجام شده است. جهت ارزيابي مدل مفهومي ارايه شده، سه سازمان دولتي، عمومي و خصوصي انتخاب گرديده و مورد بررسي قرار گرفتند. جامعه آماري اين تحقيق نيز متشكل از تمام مديران و كاركنان سه سازمان مورد مطالعه و مشتمل بر 1050 نفر بوده است كه با استفاده از فرمول كوكران و با بهره گيري از روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي متناسب، حجم نمونه 281 نفر تعيين گرديد. در اين پژوهش 2 فرضيه اصلي و 6 فرضيه فرعي در سطح اطمينان 99% مورد آزمون قرار گرفت كه طي آن رابطه مستقيم عدالت سازماني و رابطه معكوس مقاومت فردي در برابر تغييرات برنامه ريزي شده سازماني مورد تاييد واقع شد. همچنين نتايج اين پژوهش نشان داد ميزان "ادارك عدالت سازماني" و "تعهد به تغييرات" در كاركنان و مديران شاغل در سازمان خصوصي، بيش از سازمان هاي عمومي و دولتي مي باشد. علاوه بر اين در جامعه مورد مطالعه، "عدالت مراوده اي" در مقايسه با ساير شاخص هاي عدالت سازماني، از وضعيت مطلوب تري برخوردار بود. ارزيابي وضعيت مقاومت فردي نيز در سه سازمان نشان داد كه شاخص "انگيزه پايين براي تغيير" در سازمان خصوصي و "ادراكات نامناسب از تغيير" در سازمان هاي دولتي و عمومي، مهم ترين دلايل مقاومت در برابر تغييرات سازماني هستند؛ ضمن آنكه از ميان متغيرهاي جمعيت شناختي مورد مطالعه، تنها متغير "سطح تحصيلات" به صورت معكوس بر تعهد به تغييرات تاثيرگذار بوده است.

The purpose of the present study is to provide a conceptual model to define the relation between organizational justice and individual resistance against the commitment to the planned organizational changes. To assess the conceptual model, three governmental, public and private organizations were selected and studied. The statistical population consisted of 1050 managers and employees of the three organizations from which a sample of 281 using Cochranʹs formula and proportional categorized random sampling method, was selected. In this research, 2 main hypotheses and 6 sub-hypotheses were tested at the 99% confidence level; the direct relation of organizational justice and the reverse relation of individual resistance against planned organizational changes were confirmed. Also, the results indicated that “organizational justice” and “commitment to changes” perceived by the managers and staff in private organization were more than public and governmental organizations. Additionally, in the studied population, “transactional justice” is more desirable than other indices of organizational justice. The assessment of individual resistance in three organizations indicated that the index of “low motivation for change” in private organization and “improper change perceptions” in governmental and public organizations are the most important reasons for resistance against organizational changes. Among the studied demographical variables, commitment to changes has just been influenced by “education level” variable.