ارتباط ديناميك امواج و جهات توزيع ماسه دركرانه درياي خزر

The relationship between dynamics of waves and direction distribution of sand on Caspian Sea shore line

ماسه هاي ساحلي عموماً منشا رودخانه اي داشته و تحت تاثير ديناميك امواج و حركات آب دريا در طول خط ساحلي توزيع مي گردند. منطقه مورد مطالعه در اين پژوهش بخش مياني خط ساحلي درياي خزر در محدوده رودخانه هاي هراز و بابلرود به طول تقريبي60 كيلومتر مي باشد. هدف از اين تحقيق بررسي راستاي توزيع ذرات ماسه و حجم جابجايي هاي آن در طول خط ساحلي مورد مطالعه است. براي دستيابي به اين هدف از داده هاي باد، دبي و رسوب رودخانه ها و نيز نقشه هاي توپوگرافي، زمين شناسي به عنوان ابزار ها و داده هاي اصلي پژوهش استفاده شده است. علاوه بر اين طي كارهاي ميداني بيش از 20 نمونه از ماسه هاي خط ساحلي برداشت شده و با استفاده از تكنيك دانه سنجي در قالب نرم افزار Gradistat 4.0 بين قطر ذرات و ويژگي هاي امواج به روش تحليلي ارتباط برقرار شده و راستا و حجم جابجايي ذرات ماسه در طول خط ساحلي تعيين شده است. براي كنترل نتايج از مدل تانك موج براي مقايسه ميزان جابجايي ماسه در منطقه شستشوي موج استفاده شد. همچنين براي ارزيابي جهت حركت ماسه به موازات خط ساحلي با رنگ نمودن نمونه هاي ماسه در سايت هاي منتخب، ميزان توزيع آنها در امتداد خط ساحلي توسط امواج كنترل گرديد. نتايج نشان مي دهد كه راستاي غالب امواج به ترتيب از جهات غرب، شمالغرب و شمال موجب توزيع و جابجايي ماسه ها به سمت شرق شده و به نسبت فاصله از مصب رود ها ميانگين قطر ذرات ماسه كوچكتر مي شود. عواملي همچون دبي، دبي رسوب و مقاومت سازندهاي حوضه هاي آبخيز منتهي به خط ساحلي به طور مستقيم در حجم نقل و انتقالات ماسه در امتداد خط ساحلي تاثير گذارند.

Generally, the origin of coastal sands is river basins and influence of dynamic waves and currents along the coastline are distributed. The case study in this research is middle part of the shore line of Caspian Sea between Haraz River and Babolrood with approximate length of 60 kilometers. The purpose of this research is to determine the direction and amount of sand currents that distributed along the coastline. To achieve this goal, wind data, discharge and sediment of rivers and topographic and geological maps, are used as the main tools and data. In addition, during the field work more than 20 samples of sand taken from the shore line and using survey by granolometery techniques. Then analyses by assessment of sands size and the wave characteristics by analytical methods with Gradistat 4.0 software between them, communicate between directions of sand current during the coastline. To control the results, the wave tank model to compare current levels of sand in the swash zone was used. Also to assess the direction of sands movement by the waves along the shoreline sand samples was colored in the selected sites, the amount of their distribution was controlled. The results show that the dominant directions of wave was, West, North West and North, respectively and current distribution caused by sand and towards the East than the average distance from the river mouth sand particle diameter is smaller. Factors such as discharge of rivers and discharge of sediment and resistance of formation in basins determine as directly the volume of transfers of sand along the coastline sensitive.